استرس مزمن چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟

شرایط زندگی این روزها سبب شده است که افراد همواره با یک استرس مزمن دست و پنجه نرم کنند. استرس در حقیقت یک حالت روانی است. زمانی که شما دچار استرس می شوید، بدنتان هورمون‌هایی مثل آدرنالین و کورتیزول ترشح می کند. ترشح این هورمون‌ها در بدن سرعت تنفس و تپش قلب را بالا می‌برد و باعث می‌شود انرژی زیادی از شما گرفته شود.

انواع استرس چیست؟

اگر بخواهیم منطقی به مقوله استرس نگاه کنیم، می‌توانیم بگوییم که اضطراب و استرس دو نوع کلی خوب و بد دارند. استرس خوب زندگی شما را از بی معنایی نجات داده و به شما انگیزه می‌دهد. به بیان دیگر استرس خوب انرژی لازم برای انجام کارهای مختلف را فراهم می‌کند. در مقابل استرس بد زمانی ایجاد می شود که فشارهای وارد شده به فرد بیش از توان جسمی و روانی او باشد.

در حالت کلی می‌توان اضطراب و استرس را به ۳ دسته تقسیم کرد:

• استرس کوتاه مدت و موردی
• استرس کوتاه مدت و مکرر
• استرس مزمن یا کرونیک

 

استرس مزمن چیست؟

استرس مزمن یا کرونیک ترشح هورمون کورتیزول را بالا می‌برد و عملکرد مغز شما را تحت تاثیر قرار می دهد. استرس مزمن نه تنها ساختار مغزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه می تواند تا تغییر ساختاری در سطح DNA نیز پیش روی کند. استرس مزمن شما را در معرض بسیاری از اختلالات خلقی و روانی قرار می دهد. این نوع استرس حتی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و شما را در برابر هر نوع بیماری از سرماخوردگی تا سرطان آسیب‌پذیر می کند.

افزایش هورمون کورتیزول چه تاثیری بر بدن دارد؟

کورتیزول در تمام روز در بدن شما جریان دارد. از این رو افزایش بیش از حد این هورمون باعث می شود که بدن شما به یک میزبان آماده برای بیماری هایی مانند افزایش وزن، مشکلات گوارشی، عدم تعادل هورمون ها، پوکی استخوان، بیماری های قلبی، دیابت و سرطان تبدیل شود. اختلالات روانی مانند عدم تمرکز، اختلال حافظه، نوسانات خلقی و … نیز جزو نشانه های عمومی استرس هستند.

استرس مزمن چه تاثیری روی سلول‌های مغزی می گذارد؟

همانگونه که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم، استرس سبب افزایش هورمون کورتیزول می‌شود. وجود کورتیزول در بدن موجب تولید گلوماتیک بیشتر در انتقال دهنده های عصبی می شود. گلوماتیک نیز رادیکال های آزاد تولید می‌کند. رادیکال‌های آزاد در حقیقت مولگول‌هایی هستند که با اکسیژن جفت نشده‌اند. این رادیکال های آزاد به سلول‌های مغزی حمله کرده و دیواره های آن ها را سوراخ سوراخ می کنند که سبب می شود سلول ها پس از مدتی از بین بروند.

استرس مزمن به صورت غیر مستقیم باعث ایجاد اختلال در عادت‌ها و سبک زندگی شما می‌شود. به عبارت دیگر از آنجایی که استرس باعث بی خوابی، هله هوله خوردن، نوشیدن بیش از حد الکل و سیگار کشیدن می شود، به صورت غیر مستقیم تولید رادیکال آزاد را نیز بیش‌تر می‌کند.

روزانه تعدادی از سلول های مغزی از دست می‌روند و تعدادی سلول جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند. پروتئینی به نام BDNF عامل اساسی سالم نگه داشتن سلول های مغزی شماست. اما افزایش تولید کورتیزول، تولید BDNF را متوقف می‌کند. بنابراین باعث می‌شود که سلول های مغزی کمتری تولید شود. چنین شرایطی باعث ایجاد اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی، زوال عقل، افسردگی، وسواس و آلزایمر می شود.

استرس مزمن چه تاثیری روی حافظه می گذارد؟

یکی از اولین نشانه‌های استرس مزمن بروز مشکل در حافظه است. به عنوان زمانی که به صورت مکرر کلید های خود را جا می گذارید یا قرارهای خود را فراموش می کنید استرس شما چندین برابر می‌شود.

وقتی که شما گرفتار استرس مزمن می شوید، سیگنال های الکتریکی مرتبط با حافظه و خاطرات واقعی شما ضعیف می‌شود و نواحی مرتبط با احساساتتان تقویت می شود.

روش های ساده برای متوقف کردن استرس چیست؟

• از رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان‌ها مانند میوه، سبزیجات، چای سبز و شکلات تیره استفاده کنید.
• ورزش روزانه را فراموش نکنید! میزان تولید BDNF در بدن را می توانید از طریق ورزش منظم روزانه افزایش دهید. ورزش هایی مانند پیاده‌روی و یوگا در این زمینه بسیار مفید و موثر هستند.
• روز خود را با مدیتیشن آغاز کنید. مدیتیشن هم استرس را کاهش می کند و هم مغز را جوان نگه می دارد. زیرا از این طریق شما یاد می‌گیرید که چگونه بر افکار خود مسلط شده و آن ها را تحت کنترل خود در آورید.
•  از داروها و دمنوش‌های گیاهی استفاده کنید. مصرف روزانه یک لیوان دمنوش بابونه یا گل گاو زبان در کنترل استرس نقش به سزایی دارد.