علل از دست دادن حافظه

بیش از 50 بیماری می تواند علائم زوال عقل را ایجاد یا تقلید کند و درصد کمی از این علائم دمانس، برگشت پذیر هستند. دو نمونه رایج زوال عقل ناشی از کمبود ویتامین B12 و یا کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم). تشخیص درست بسیار مهم است، به طوری که شما می دانید که چه گزینه هایی دارید، چرا که علائم در هنگام درمان مشکل اصلی، حل خواهند شد. بیماری آلزایمر بسیار شایع است.

دمانس برگشت پذیر

دمانس های برگشت پذیر اغلب ساده تر از دمانس غیر قابل برگشت ،قابل تشخیص هستند، زیرا معمولا با علائم واضح دیگری همراه هستند. با این حال، در شرایط زیر، ممکن است دمانس یکی از علائم اولیه یا حتی تنها علامت باشد. درمان مناسب می تواند عملکرد شناختی را بهبود بخشد یا حتی آن را بازگرداند.

دلیریوم

دلیریوم باعث تغییرات در عملکرد ذهنی می شود که می تواند تقریبا شبیه زوال عقل باشد، اما دو تفاوت مهم وجود دارد:

سرعت شروع: تغییرات ذهنی در دلیریوم به سرعت، اغلب در عرض چند ساعت یا چند روز ایجاد می شود. در مقابل، زوال عقل در طی ماه ها یا سال ها تکامل می یابد.

سطح آگاهی. در دلیریوم، آگاهی مبهم و یا دارای نوسان بین خواب آلودگی و هوشیاری است. زوال عقل یا دمانس سطح آگاهی را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

دلیریوم چهار علت عمده دارد: اول علل جسمی مانند عفونت‌ها؛ دوم دليريوم ناشی از سوء‌مصرف مواد مانند ترکيبات افيونی و کوکائین؛ سوم دليريوم ناشی از صدمات مغزی و چهارم علل متفرقه مانند محروميت از خواب به مدت طولانی در بيماری های سيستم عصبی مرکزی مانند صرع، بيماری های قلبی عروقی مانند نارسایی قلب هم امکان ايجاد دليريوم است. همچنين اغلب داروها خصوصا زمانی که بيش از حد مصرف شوند می توانند موجب پيدايش اين اختلال بشوند.

افسردگی

بعضی افراد علائمی مانند زوال عقل، فراموشی، گیجی، بی توجهی و پاسخ های آرام را تجربه می کنند، زمانی که افسرده می شوند. به آن دمانس کاذب گفته می شود، که به عنوان افسردگی است که اغلب همراه با بیماری آلزایمر است، اما تفاوت های ظریف وجود دارد.

دمانس کاذب. در دمانس کاذب، خلق و خوی افسرده قبل از هر گونه کاهش ذهنی آغاز می شود. به طور معمول، شخص در مورد از دست دادن حافظه یا عدم تمرکز شکایت می کند، غمگین یا نگران است.

افسردگی. در افسردگی مرتبط با آلزایمر، کاهش ذهنی در ابتدا شروع می شود، و فرد معمولا تلاش می کند تا مشکلات حافظه را مخفی نگه دارد، به جای توجه به آنها.

کمبود ویتامین B12

زوال عقل می تواند نشانه ای از کم خونی پرنیشیوز، که ناشی سطوح پایین ویتامین B12 می باشد.

علائم آنمی پرنشیوز شامل:

• خستگی
• کمبود انرژی
• سرگیجه
• افسردگی
• سردرد
• ضربان قلب سریع
• صدای زنگ گوش
• بی خوابی یا سوزش در دست و پا
• پوست زرد رنگ
• مشکل حفظ تعادل

هیدروسفالی

بیماری هیدروسفالی به حالتی گفته می‌شود که آب (مایع) در جمجمه جمع شده به گونه‌ای که سبب تورم مغز می‌گردد. این انباشتگی آب می‌تواند سبب آسیب به مغز شود. آسیب‌های فیزیکی، تکاملی و اختلالات فکری از این جمله هستند. لذا این بیماری پیش از ایجاد مشکلات جدی نیاز به درمان دارد. بیماری هیدروسفالی عمدتا در کودکان و افراد مسن، بالای 60 سال، رخ می‌دهد. اما افراد جوان و میانسال هم ممکن است دچار شوند. هیدروسفالی مادرزادی معمولا در مدت کوتاهی پس از تولد تشخیص داده می شود، اما هیدروسفالی در تعداد کمی از سالمندان رخ می دهد.

تومورها

تومورهای مغزی ممکن است بدخیم باشند (سرطانی) و بنابراین قادر به حمله به بافت اطراف هستند. یا ممکن است خوش خیم باشند. تومورهای مغزی می توانند عملکرد شناختی را مختل کرده و تغییرات شخصیتی را ایجاد کنند. بسته به مکان آنها، می توانند علائم دیگری مانند سردرد، تشنج و یا استفراغ ایجاد کنند. اولین علائم تومورهای با رشد آهسته اغلب شبیه به زوال عقل، به خصوص در افراد مسن است.

بیماری تیرویید

پرکاری و کم کاری تیروئید، هر دو اختلال می توانند علائمی مانند زوال عقل را ایجاد کنند.

اعتیاد به نوشیدن الکل

سندرم ورنیکه کورساکوف یک اختلال مغزی است که بروز آن معمولا با مصرف زیاد و طولانی مدت الکل مرتبط است که آن را تحت عنوان روان پریشی کورساکوف و یا سندرم یاد زدودگی الکل (از دست دادن حافظه) هم می نامند. سندرم کورساکوف به علت کمبود تیامین (ویتامین ب۱) به وجود می آید و مغز و سیستم عصبی را درگیر می کند.

علائم دمانس مرتبط با الکل

•  این سندرم شروع ناگهانی دارد.
•  پس از یک آشفتگی حاد بوجود می آید .
•  فرد نمی تواند هیچ چیز جدیدی را بخاطر بسپارد درحالی که خاطرات گذشته دست نخورده باقی می ماند.
•  سایر علائم دمانس (مانند اختلال در تکلم و تفکر وتغییر شخصیت) در سندرم کورساکوف وجود ندارد.
•  بنظر می رسد که این سندرم در اثر کمبود ویتامین “تیامین” بوجود می آید.
•  اسکن مغزی این افراد آسیب را در قسمت خاصی از مغز نشان می دهد.

دمانس غیر قابل برگشت

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل، اختلال حافظه‌است. بیماری آلزایمر 2 تا 5 درصد اشخاص مسن را دربر می‌گیرد و گاهی هم به اشخاص جوان‌تر حمله می‌کند. در مراحل ابتدایی فراموشی و یا گیجی خفیف ممکن است تنها علامت مورد توجه آلزایمر باشد. اما با گذشت زمان بیشتر خاطرات به خصوص حافظه اخیر از یاد می رود. سرعت پیشرفت علائم در افراد مختلف متفاوت است. در صورتی که فرد مبتلا به آلزایمر شود احتمالاً اولین علامتی که فرد متوجه آن می شود سخت تر شدن غیر معمول به خاطر آوردن و سازماندهی افکار است. ممکن است خود بیمار هیچ مشکلی احساس نکند وخانواده، دوستان نزدیک یا همکاران این تغییرات را حس کنند.

دمانس عروقی

دمانس عروقی، به آن دسته از نقائص حافظه و قابليت های شناختی اطلاق می شود که علت آن بيماری عروق است. اعتقاد بر این است که دمانس عروقی نتیجه سکته‌های مغزی با اندازه‌های مختلف و در مناطق متعددی از مغز می‌باشد. شرایط مرتبط با سکته مغزی (برای مثال آریتمی‌های قلبی و هیپرتانسیون) فرد را به دمانس عروقی مستعد می‌کنند.تظاهر بالینی دمانس عروقی از بیماری آلزایمر متنوع تر است. برای مثال ممکن است اختلال تکلم یا راه رفتن در مقاطع زمانی مختلفی از پیشرفت دمانس عروقی به‌وجود آیند، در حالی‌که در بیماری آلزایمر این نقایص اغلب در زمان‌های خاص در پیشرفت فرآیند دمانس به‌وجود آیند.

افراد مبتلا به دمانس عروقی معمولا یک یا چند مورد از عوامل خطر زیر را دارند:

• فشار خون بالا
• بیماری قلب و عروقی
• دیابت
• سابقه سکته مغزی

دمانس عفونی

تقریبا هر عامل عفونی که به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند، باعث ایجاد زوال عقل می شود.

بیماری کروتزفلد جاکوب. یکی از بیماری های عصبی و کشنده که باعث تحلیل مغز در انسان می شود بیماری کروتزفلد جاکوب (CJD) است. این بیماری بوسیله پریون‌ها ایجاد می‌شود. تغییرات رفتاری، دمانس، موتیسم، تغییرات بینایی، علایم مخچه ای، اکستراپیرامیدالی و پیرامیدالی و لرزش های میوکلونیک از نشانه های این بیماری می باشند.اما اصلی ترین نشانه آن ایجاد اختلال در حافظه بیماری است.

دمانس ایدز. این شکل از زوال عقل در افراد مبتلا به ایدز رخ می دهد. زوال عقل می تواند به سرعت و گاهی در عرض چند هفته توسعه پیدا کند، و شامل فراموشی، بی توجهی، و مشکلات تفکر است.

سیفلیس عصبی. قبل از معرفی پنی سیلین، تا 30٪ از بیماران زوال عقل مراجعه کننده به موسسات روانی به سفلیس عصبی مبتلا بودند. این اختلال که حدود 15 سال پس از عفونت سیفلیس ایجاد می شود، در حال حاضر نادر است، زیرا معمولا سیفلیس قبل از رسیدن به آن نقطه، درمان می شود.