خلاقیت کودکان

تفسير نقاشی کودک در آزمون ترسيم خانواده

خدمات تن دار نیک
  • مرجع آزمون های آنلاین رایگان
  • شخصیت، ازدواج، روابط، آسیب شناسی
  • فردی، شغلی، تحصیلی، سازمانی و ...
  • ارائه آموزش های صوتی و تصویری
  • ارائه مطالب علمی و روان شناسی
  • گروه سنی کودکان تا بزرگسالان

به عنوان یک روانشناس، قطعا با آزمون ترسیم خانواده آشنایی دارید. تحلیل ش یوه فرافکنی کودک در نقاشی خانواده، اطلاعات ارزنده ای درباره ی شخصیت کودک، تعارض های احتمالی و همچنین در مورد روابط وی با والدین و خواهران و برادرانش در اختیار ما می گذارد. با این وجود مانند هر تست فرافکن دیگر، آنچه از طریق تست خانواده به دست می آید، جنبه ی احتمالی دارد و نمی توان آن را با یقین پذیرفت.

خط پر نیرو و پررنگ، به معنای نیرومندی کشاننده ها، شهامت، خشونت یا رهاسازی غریزی است، در حالی که یک خط کم رنگ، مبين کشاننده های ضعیف، ملایمت، کمرویی یا وقفه ی غرایز است.

 ناحیه ی پایین صفحه، ناحیه ی غرایز بنیادی صیانت ذات و ناحیه ی منتخب خسته ها، روان آزردگان، توان زدوده و افسرده هاست.

 ناحیه ی بالا، ناحیه ی گسترش تخیلات و ناحیه ی افراد آرمان نگر و رؤیاپرداز است.

ناحیه ی چپ، ناحیه ی گذشته است و ناحیه ی آزمودنیهایی است که به سوی کودکی خود بازگشته اند.

ناحیه ی راست، ناحیه ی آینده است.

جهت نقاشی از چپ به راست، نشان دهنده ی یک حرکت طبیعی پیش رونده است،

 در حالی که ترسیم از راست به چپ، به منزله ی یک حرکت واپس رونده تلقی می شود. هرگاه کودک خواه با کوچک کشیدن خود، خواه با ترسیم خود با فاصله یا پایین تر از دیگران و خواه با نامهربان تر یا کمتر خوشبخت تر دانستن خود به کم ارزنده ساختن خویشتن مبادرت می ورزد به دلیل آن است که احساس اضطراب گناهکاری بر او غلبه دارد. در موارد افراطی که در حقیقت بندرت مشاهده می شوند، این حالت تا آنجا پیش می رود که کودک خود را از نقاشی حذف می کند. چگونگی بیان گرایش ها و دفاع های من در تست ترسیم خانواده

١. ارزنده سازی شخص اصلی نقاشی

ویژگی های شخصی که در نقاشی کودک ارزنده سازی شده است: این شخص غالبا“ کسی است که در وهله ی نخست ترسیم شده، بلندقامت تر از اشخاص دیگر نقاشی است، با دقت و مواظبت ترسیم می گردد، از لحاظ چیزهای افزوده شده غنی تر است مثل تزئین لباس ها، ترسیم کلاه، عصا، چتر، کیف و …، غالبا کانون توجه اشخاص دیگر نقاشی است یعنی همهی نگاه ها به سوی او معطوف است.

٢. نا ارزنده سازی

 ویژگی های شخصی که در نقاشی کودک نا ارزنده سازی شده است: وقتی در یک نقاشی یکی از اعضای خانواده ترسیم نشده باشد، در حالی که در حقیقت آن ش خص وجود دارد و در کانون خانواده حاضر است، می توان نتیجه گرفت که کودک قلبا مایل است او را از بین ببرد. این شخص از دیگران کوچک تر کشیده می شود، در آخرین جا و غالبا کنار کاغذ قرار داده میشود و مثل این است که کودک در بدو امر، قصد در نظر گرفتن جایی را برای او نداشته است، با فاصله از دیگران یا در سطحی پایین تر از دیگران کشیده می شود، به خوبی دیگران ترسیم نمی شود یا جزئیات مهمی در تصویر وی از قلم می افتند، نام وی ذکر نمی شود در حالی که نام دیگر اشخاص ذکر می گردد، به ندرت معرف شخصیت کودک است و به همسان سازی با وی مبادرت نمی کند.

٣. خط زدن اشخاص ترسیم شده

یکی از انواع نا ارزنده سازی، خط زدن یک شخص پس از ترسیم اوست.

۴. اشخاص افزوده شده

گاهی فرد خود را در نقاشی ترسیم نمی کند بلکه خود را در شخص افزوده شده فرافکنی می نماید. ش خص افزوده شده ممکن است یک نوزاد باشد که نقاش، گرایشهای واپس گرایی را که از بیان آنها شرم دارد، به وی نسبت می دهد. افزودن یک فرد بزرگسال، افزودن کسی به عنوان جفت کودک، افزودن یک حیوان به نقاشی (پرخاشگری علیه خواهران و برادران یا عليه والدین غالبا از راه یک حیوان وحشی بیان میشود) از این موارد است.

۵. نزدیکیها و ارتباطها

نزدیکی دو شخص در نقاشی نشان دهنده ی صمیمیت آنهاست، صمیمیتی که وجود دارد یا ترسیم کننده خواستار آن است.

۶. همسان سازی ها

از کودک می خواهیم که همسان سازی خود را انتخاب کند. بر اساس چنین تقاضایی، ما مسلما به هشیاری وی رجوع می کنیم و باید تأکید کنیم که در این سطح هشیاری، گرایش ها فقط در صورتی بیان می شوند که شدیدا سرکوفته نشده باشند، و در غیر این صورت سانسور من برای منع همسان سازی هایی که فرد باطنا“ به آنها تمایل دارد، دخالت می کند. وقتی کودک خود را در شرایط واقعی سن و جنس خود مجسم می کند و اظهار می دارد که می خواهم خودم باشم همسان سازی با واقعیت است.

وقتی فرد خود را در اشخاصی که گرایش های اقرار کردنی او را ارضاء می کنند فرافکنی می کند، همسان سازی میل یا گرایش است. وقتی کودک با شخصی که فرد شرور در نقاشی را تنبیه می کند همسان سازی می کند، همسان سازی دفاعی یا همسان سازی با فرامن مطرح است.

عینی و غیر عینی

خانواده واقعی:

 وقتی یک کودک علی رغم دستورالعملی که به او داده شده عینیت خانواده ی خود را محترم میشمارد و اعضای آن را به صورت سلسله مراتبی با در نظر گرفتن س ن، جنس و موقعیت آنها ترسیم می کند، نشان دهنده ی سلطه ی اصل واقعیت بر اصل لذت است.

خانواده ی تخیلی: در این موارد که جنبه ی غیر عینی یا فاعلی بر جنبه ی عینی غلبه دارد بایستی از روش تفسیری سود جست. در این موارد باید در نظر گرفت که اعضای خانوادهی تخیلی وجود واقعی ندارند و به منزله ی تجسم تمایلات عاطفی کودک یا کنش های شخصیت وی هستند.

بررسی تعارض های روانی کودک بر اساس تست ترسیم خانواده

واکنش پرخاشگرانه

گاهی پرخاشگری غلبه دارد و واکنش های خشونت باری را به راه می اندازد که به نوبه ی خود مبنای تعارض جدیدی می گردند که جنبه ی برونی دارد، گاهی پرخاشگری دچار بازداری شده و به سوی فرد بازگشته است و جای خود را به واکنش های افسرده وار، همراه با حالت غمگینی، اضطراب مقاوم و پایدار، ترس از رهاشدگی و روان آزردگی و شکست داده است و بالاخره گاهی تعارض به ص ورت واپس روی و همسان سازی با کوچکترین رقیب متجلی می گردد، فرایندی که در کودکان فراوان است.

واکنش افسرده وار

گاهی کودک بر اساس یک واکنش افسرده وار و ناارزنده سازی خود می پردازد .یا به طور کلی خود را حذف می کند.

واکنش واپس گرا و همسان سازی با یک نوزاد

مکانیسم واپس روی، کودک را به دوره ی خوشبختی یعنی دوره ای که در آن هنوز تعارض اضطراب آور وجود نداشته است، بازمی گرداند. واکنش پرخاشگرانه ، سالم ترین واکنش است اگر از حدی که بیشتر از آن می تواند خطرناک در نظر گرفته شود، فراتر نرود. تجربه نشان می دهد که برون ریزی یک تعارض ، هراندازه برای اطرافیان نامطبوع باشد، با تعادل سازشی خوب، بیشتر مطابقت دارد. بالعکس واکنش افسرده وار و واکنش واپس گرا، واکنش های نورزی هستند زیرا یک راه حل واقعی برای تعارض (که سرکوفته باقی می ماند )ارائه نمی دهد.

 واکنش پرخاشگرانه را می توان بر اساس روش های ساده ی تربیتی پاسخگو بود. اما در مورد واکنش های افسرده وار و واپس گرا باید به روش های روان درمانگری متوسل شد، روش هایی که در خلال آنها فرد تعارض های نخستین را مجددا تجربه می کند و آن را از راهی که گسترش شخصیت کودک را بهتر تأمین می کند، حل می نماید.

واکنش پرخاشگرانه در پسران بیشتر و واکنش های افسرده وار و واپس گرا در دختران بیشتر است.

 

منبع
ravanboneh
نمایش بیشتر

ریحانه نصر اصفهانی

کارشناس ارشد روان شناسی بالینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
error: