بازی های افزایش توجه و تمرکز کودکان بیش فعال

توجه و حفظ تمرکز برای کودکان مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه بسیار دشوار است. بازی های توجه و تمرکز می تواند در ارتقا توجه کودکان تاثیر گذار باشد. به علاوه، همیشه والدین از تذکرهای مداوم به کودکشان که «این کار را نکن»، «دست نزن» و… شکایت می‌کنند. بنابراین والدین برای به گردش درآوردن چرخه توجه کودک لازم است به جای سرزنش کرن و غُر زدن، از بازی‌ها و فعالیت‌های فرح‌بخش استفاده کنند. تحقیقات نشان داده بازی روزانه با کودکان به ویژه بازی‌هایی که مغز کودک را تقویت می‌کند، بسیار مؤثرتر از پر کردن کاربرگ‌ها یا برگه‌های تشویق و تنبیه است. در اینجا ما برخی بازی های توجه و تمرکز را به شما معرفی می‌کنیم که روی تمرکز کودک تأثیر می‌گذارد.

معرفی برخی بازی های توجه و تمرکز

بازی یخ‌زدگی

خیلی سخت می‌توان کودک بیش فعال را برای چند ثانیه سر جایش نگه داشت و نشاند. به او بگویید که می‌خواهید بازی یخ‌زدگی کنید. این بازی بدین صورت است که او شروع به بازی و فعالیت می‌کند و وقتی شما می‌گویید: «یخ بزن»، او در همان حالت برای چند ثانیه باقی می‌ماند ـ برای شروع از ۱۰ ثانیه شروع کنید. اگر او توانست در این حالت باقی بماند، نوبت به شما می‌رسد ولی اگر نتوانست، آن‌قدر باید این بازی را ادامه دهید تا بتواند به مدت ۱۰ ثانیه یخ بزند.

حال اگر دیدید که این روش برای کودکتان پاسخگو نیست و از این بازی خسته شده، روند بازی را عوض کنید؛ یعنی اگر او نتوانست برای مدت ۱۰ ثانیه در حالت یخ‌زدگی باقی بماند، به او بگویید: «نه نشد! حالا نوبت من است.» با این روش او در ادامه بازی، تلاش بیشتری برای یخ‌زدگی خواهد کرد. وقتی او توانست برای ۱۰ ثانیه یخ بزند، روند بازی را تغییر داده و بگویید: «حالا می‌خواهیم یک نمایش افسانه‌ای بازی کنیم. تو در حالت خواب یا یخ‌زدگی باقی می‌مانی تا من تو را ببوسم یا به تو فوت کنم و آن وقت تو از این حالت خارج می‌شوی.»

بازی‌های نشسته پشت میز

با کودکتان پشت میز نشسته و با او بازی مشترکی کنید. مثلاً با هم با شور و اشتیاق یک پازل حل کنید یا یک تصویر نقاشی را رنگ کنید یا با رنگ‌انگشتی بازی کنید یا مثلاً قایقی ساخته و داخل ظرف آب بیندازید و قایق‌بازی کنید یا حباب بسازید یا به او اجازه دهید که آب را از یک بطری به بطری دیگری بریزد.

این کار به کودک یاد می‌دهد که یک جا نشسته و تمرکز کند.

فقط شما می‌بایست آن دسته از بازی های توجه و تمرکز را انتخاب کنید که در او انگیزه ایجاد کرده و نقش تشویقی داشته باشد. نوع رابطه شما نیز با او تعیین‌کننده است. شما باید زمان بیشتری را با او صرف کرده و حوصله به خرج دهید و او را به خاطر فعالیت‌های موفقیت‌آمیزش تشویق و تحسین کنید.

بازی همراه با موسیقی

کودکان مبتلا به بیش فعالی اغلب نیاز به یادآوری برای تمرکز روی تکالیفشان دارند. تحقیقات نشان داده که موسیقی و بازی های توجه و تمرکز کمک زیادی به سازماندهی فضا و زمان می‌کند. بنابراین، یکی از روش‌های یادگیری و حافظه برای کودکان مبتلا به بیش فعالی، بازی همراه با موسیقی است؛ یعنی تکالیف او را با موسیقی و آهنگ به او یادآور شوید تا او به کارهای روزمره‌اش بپردازد. بدین منظور می‌توانید بازی آدم‌آهنی کنید. در این بازی می‌گویید: «تو یک آدم‌آهنی هستی و من هر برنامه‌ای را که برای تو می‌گویم یا برایت می‌نویسم، اجرا می‌کنی. حالا شروع کن. دو قدم به عقب. حالا بچرخ و یک قدم به سمت راست، یک قدم به جلو، جلوی پایت یک اسباب بازی است. آن را بردار. یک قدم به چپ. حالا آن را توی جعبه اسباب بازی‌ها بینداز.» یا «تو یک آدم‌آهنی هستی که لباس‌های کثیف را از لباس‌های تمیز جدا کرده و کشو را مرتب می‌کند». این بازی می‌تواند همراه با موسیقی باشد که بر تمرکز کودک اثر بسیار خوبی می‌گذارد.

بازی ایفای نقش شخصیت‌های داستان

اگر قبل از خواب در حال خواندن کتاب هستید و هنوز سطح انرژی کودک بالا است، می‌توانید بخشی از داستان را به صورت نمایش با هم اجرا کنید: با هم بخزید، خودتان را به جای پلنگ قصه بگذارید یا به او بگویید که نقش پرنسس قصه را بازی کرده و اتفاقات داستان را اجرا کنید. این فعالیت جسمانی به کودک کمک می‌کند تا هم انرژی‌اش را در جهت مثبت به کار گیرد و هم به روی حرکات خود هماهنگ با متن داستان تمرکز داشته باشد. به علاوه، او می‌تواند ماجراهای داستان را برای چند دقیقه در حافظه‌اش حفظ کرده و به اجرا رساند.

بازی بدون صدا حرف بزن

کودکتان را تشویق کنید که از تکنیک گفتار درونی در بازی‌ها و عملکردهایش استفاده کند و برای خودش توضیح دهد که الآن در حال انجام چه کاری است و بعد چه کار خواهد کرد؟ مثلاً می­گوید: «من دارم یک برج درست می­کنم. یک بلوک، دو بلوک و… آه! نه! ریخت. اشکال ندارد، دوباره درست می‌کنم».

خود شما در یاددهی این تکنیک به کودکان نقش اساسی دارید.

شما نیز در انجام کارهای روزمره از این تکنیک استفاده کنید.

مثلاً هنگام پختن ماکارونی بگویید: «خب، الآن من نیاز به یک قابلمه بزرگ دارم. حالا درون آن آب و نمک م‌ ریزم و می‌گذارم تا بجوشد. حالا وقت سس است.»

آموزش این کار به کودک، به او کمک می‌کند تا روی تکلیفش متمرکز شده و مراحل را دنبال کند.