سلامت روان

مفهوم تاب آوری در سلامت روان

خدمات تن دار نیک
  • مرجع آزمون های آنلاین رایگان
  • شخصیت، ازدواج، روابط، آسیب شناسی
  • فردی، شغلی، تحصیلی، سازمانی و ...
  • ارائه آموزش های صوتی و تصویری
  • ارائه مطالب علمی و روان شناسی
  • گروه سنی کودکان تا بزرگسالان

تاب آوری که ریشه در فلسفه وجودی دارد از سالها قبل در افسانه ها، اسطوره ها و هنر و ادبیات وجود داشته است اما در اواخر قرن نوزده و برای اولین بار توسط کوباسا در سال ۱۹۷۹ معرفی شدو همکارانش آن را گسترش دادند.

تاب آوری یا توانایی سازگاری مثبت (که از جمله عوامل تاثیر گذار بر خوشبینی است با مصیبت و آسیب یک موضوع روان شناختی ست که در ارتباط با پاسخ فرد به سرطان؛ تنش آسیب زا و موقعیتهای مشکل آفرین زندگی بررسی شده است و به حیطه روانشناسی مثبت نگر مربوط می شود.راتر در سال ۱۹۹۰ تاب آوری را بعنوان تفاوتهای فردی در مقابله و واکنش به موقعیتهای دشوار تعریف کرد. یکی دیگر از تعارف تاب آوری، توانایی افراد برای مواجهه با وقایع منفی زندگی و سالم ماندن و مقابله انعطاف پذیر با چالشهای زندگی است.

برای غالب مردم تاب آوری یعنی به دست آوردن یک دستاورد مثبت در روبرویی با مشکلات که میتواند به تعبیری دیگر برابر با خم شدن و نشکستن باشد که معنی بهبود پس از رویارویی با مشکل را می دهد.همچنین می توان آن را به صورت کنار آمدن با مشکل توسط روشهای حل مساله در زمان وقوع حادثه باشد. بعضی دیدگاهها تاب آوری را به عنوان پاسخ

به یک واقعه خاص و بعضی دیگر آن را به عنوان یک سبک مقابله ای پایدار در نظر می گیرند. کانر و دیویدسون تاب آوری را توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی روانی در شرابط خطرناک می دانند. تاب آوری فقط پایداری در برابر آسیبها یا موقعیت های خطرناک نیست، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامون خود است. به عبارت دیگر

 تاب آوری بیشتر از آنکه یک بهبود ساده از آسیب و مصیبت باشد رشد یا سازگاری مثبت به دنبال دوره ای از برهم خوردن تعادل حیاتی س ت و چیزی بیشتر از زنده ماندن با وضعیت تنش زاست و مترادف با آسیب ناپذیری نسبت به تنش نیست.

در عین حال کامپفر در سال ۱۹۹۹ باور داشت که تاب آوری، بازگشت به تعادل اولیه با رسیدن به سطح بالاتر (در شرایط تهدید کننده )است و ازین رو موجب سازگاری موفق فرد در زندگی می شود. علاوه بر این سازگاری مثبت با زندگی هم می تواند پیامد تاب اوری به شمار آید و هم به عنوان پیش آیند، سطح بالاتری از تاب آوری را موجب شود.

 از سوی دیگر تاب آوری یک روند پویا و دینامیک است نه یک وضعیت ثابت. یعنی رفتار سازگارانه در یک موقعیت، ممکن است در موقعیت دیگر ناسازگار باشد. این متغیر محصول تعامل ویژگیهای شخصیتی ذاتی با فاکتورهای محیطیست و در موقعیتهایی که چندین ریسک فاکتور وجود دارد، پیچیده تر است و میتواند آموختنی باشد.

افراد تاب آور سازگاری فردی بالایی با عوامل استرس زای محیطی در زندگیشان دارند.شایستگی با سازگاری انسان ترکیب تعامل میان زمینه بوم شناختی و رشد ارگانیزم است.همچنین باید در نظر گرفت که تاب آوری سازه ای چند بعدی است و بنابرین ممکن است فرد در یک بعد تاب آور باشد اما در ابعاد دیگر تاب آوری نداشته باشد.

 نظریه های قبلی در مورد تاب آوری بر ویژگی های مرتبط با پیامدهای مثبت در رویارویی با مصائب و ناملایمات زندگی تأکید داشته اند و عوامل حفاظتی بیرونی مثل مدارس کارآمد و رابطه با بزرگسالان حمایت گر را به عنوان عوامل ارتقادهنده تاب آوری مؤثر دانسته اند. درحالی که نظریه های فعلی تاب آوری را موضوعی چندبعدی متشکل از متغیرهای سرشتی مانند مزاج و شخصیت همراه با مهارت های خاص مثل حل مسئله میدانند که به افراد اجازه میدهد به خوبی با وقایع تنش زای زندگی مقابله کنند.

از دیدگاهی دیگر تاب آوری را ویژگی چند بعدی ای می دانند که بر اساس زمینه، زمان، سن، جنسیت، منشا فرهنگی و در شرایط زندگی گوناگون تغییر می کند. در مجموع تاب آوری عبارت است از مفهومی که نشان میدهد یک سیستم، فرد یا اجتماع چگونه با اختلال، شگفتی و یا تغییر روبرو می شود و فکر را برای مقابله با وقایع آینده در دنیای احتمالات و ریسک پذیری چارچوب بندی می کند.درجات مختلف تاب آوری از طریق تاثیر گذاری بر حرمت خود، شایستگی و استحکام شخصی، تحمل عواطف منفی، مهارگری و معنویت با آسیب پذیری روانشناختی مرتبط می شود. تاب آوری سطوح استرس و ناتوانی را در شرایط استرس زا تعدیل می کند و در واقع فرآیند پویای انطباق و سازگاری مثبت با تجارب تلخ و ناگوار در زندگی می باشد. فرایند تاب آوری خودبخود ایجاد نمی شود مگر اینکه فرد در موقعیت دشوار و ناخوشایندی قرار گیرد تا برای رهایی از آن و صدمه پذیری کمتر، حداکثر تلاش را برای کشف و بهره گیری از عوامل محافظت کننده و حمایتی (فردی و محیطی) در درون و بیرون خود که بصورت بالقوه وجود دارد، به کار گیرد

افرادی که در پایین ترین سطح تاب آوری هستند(بر روی پیوستار تاب آوری بالا و تاب آوری پایین )به مقدار ناچیزی خودشان را با موقعیتهای جدید وفق می دهد، این افراد به کندی از موقعیتهای فشارزا به حالت طبیعی بهبود می یابند. افراد تاب آور دارای سطح سلامت ذهنی بالاتر، مهارتهای خودتنظیمی وسیعتر، اعتماد به نفس و حمایت اجتماعی بیشتر هستند و کمتر درگیر رفتارهای پرخطر می شوند.

 

منبع
روان بنه
نمایش بیشتر

ریحانه نصر اصفهانی

کارشناس ارشد روان شناسی بالینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
error: