مشکلات جنسی که نیاز به مشاوره دارد

تجربه ی مشکلات جنسی در یک مقطع از زندگی کاملا طبیعی است. درحالیکه مشکلات و تجارب جنسی هر کس متفاوت است، یادتان باشد ممکن است به مشکلات مشابه هم بربخوریم. شاید در صورت روبه رو شدن با این مشکلات احساس تنهایی یا درماندگی یا حتی شرمندگی و ترس به شما دست دهد. افرادی که با اختلال جنسی دست و پنجه نرم میکنند معمولا دچار این احساسات میشوند. به همین دلیل، ماه ها یا حتی سال ها برای درخواست کمک و حمایت تعلل میکنند چون از صحبت درمورد نگرانی ها و تجارب خود میترسند.

مشکل جنسی امری شایع است و به دلایل مختلف رخ میدهد. در اکثر موارد، این مشکلات مربوط به دیگر سختی ها یا چالش های زندگی است. مثلا اگر مضطرب هستید و دغدغه ی زیادی دارید، دلتان نمی خواهد رابطه ی جنسی برقرار کنید یا به کسی نزدیک شوید. این مشکل معمولا خفیف و کوتاه مدت است و با تغییر میزان استرس از بین میرود. مشکلات پیچیده و شدید تر تاثیر عمیق و بلند مدت دارد که روی جنبه های مختلف زندگی، روابط و حتی میل جنسی تاثیر میگذارد.

اگر نگرانید که شاید دچار مشکل جنسی شده اید، درمورد آن حرف بزنید و از روانشناس یا روانپزشک کمک بخواهید. هرچه بیشتر صبر کنید، مشکل وقت بیشتری برای تشدید شدن و بروز عواقب دارد. درخواست کمک ترسناک به نظر میرسد اما اولین قدم برای فهمیدن علت و کمک به حل یا کنترل آن است. روش های مختلف برای کمک به این وضعیت وجود دارد. مثل سکس درمانی که درمورد حل اختلال جنسی بسیار موثر است. سکس تراپی به شما کمک میکند تا رویکرد سالم تری نسبت به سکس و رابطه ی صمیمانه پیدا کنید و هرگونه مشکل زمینه ای را که روی آرامش و لذت بردنتان از رابطه تاثیر میگذارد کشف کنید.

به چه مواردی مشکل جنسی گفته میشود؟

به طیف گسترده ای از مشکلات که قبل، حین یا بعد از رابطه رخ میدهد، مشکل یا اختلال جنسی گفته میشود. چرخه ی واکنش جنسی (توالی تغییرات عاطفی و فیزیکی که هنگام برانگیختگی جنسی و مشارکت در فعالیت تحریک کننده، مثل خودارضایی یا دخول، رخ میدهد) چهار مرحله دارد: هیجان، فلات، ارگاسم و آرامش. واکنش نشان ندادن بدن حین یک یا چند وضعیت، علامت بروز مشکل است.
کیت کمپبل، تراپیست سکس و نویسنده ی کتاب راهنمای سکس و صمیمیت درمورد اهمیت سکس نظر میدهد.

چه عواملی باعث بروز مشکلات جنسی میشود؟

عوامل متعددی منجر به بروز اختلال جنسی میشود. معمولا، مشکلات ناشی از ترکیبی از دلایل جسمانی، عاطفی، روانشناختی و موقعیتی است که در ادامه به آن اشاره میکنیم:

• عوامل جسمانی: معلولیت، بیماری یا مشکلات بلندمدت نظیر دیابت، بیماری قلبی، اعتیاد به مواد یا الکل.
• روانشناختی: بسیاری از اختلالات روانی روی نیاز و واکنش های جنسی تاثیر منفی میگذارد. این موارد میتواند شامل اضطراب، افسردگی، استرس و غیره باشد.
• عاطفی: احساس خیانت، نارضایتی در رابطه یا اندوهی که رفع نشده تاثیر زیانباری دارد. پایین بودن عزت نفس نیز روی میزان میل و خواسته ی جنسی تاثیر منفی میگذارد. تجربه ی سوء استفاده ی جنسی در گذشته هم بیشتر از آنچه بدانید موثر است و درنهایت احساس میکنید نمیتوانید کاملا وارد رابطه ی جنسی شوید یا از آن لذت ببرید.
• موقعیتی: تغییر در روتین روزمره، وضعیت یا شرایط زندگی همگی منجر به بروز مشکلات جنسی میشود. مثلا، اگر اخیرا نقل مکان کرده اید، مشکل مالی دارید یا صاحب فرزند شده اید، این موارد روی عملکرد جنسی تاثیر جدی میگذارد.

رایج ترین مشکلات جنسی چیست؟

شاید احساس کنیم مشکل ما در سکس بسیار شخصی است اما بسیاری از ما به دلیل تجارب، شرایط، نگرانی ها یا جنسیت با مسائل مشابه روبه رو میشویم. میتوان به کمک مشاوره به بسیاری از مشکلات جنسی در زنان و مردان رسیدگی کرد، آن را بهبود بخشید یا حتی بر آن فائق آمد.
برخی از مشکلات جنسی که هر کسی ممکن است آن را تجربه کند در ادامه نوشته شده است.

فشار همتا

خوب است در کنار تعدادی از خطرات فیزیکی که هنگام انجام روش های مختلف جنسی باید به خاطر داشته باشیم، به تاثیر عاطفی موقعیت هم توجه کنیم مثلا در نظر داشته باشیم شاید یکی از طرفین بیشتر مشتاق تجربه های جدید است و دیگری برای امتحان چیزی که احساس میکند برایش آماده نیستند تحت فشار قرار میگیرد. این امر منجر به بروز استرس و اضطراب غیر ضروری و یا احساس تنفر و ناراحتی میشود. صحبت صادقانه و آزاد درمورد اهمیت مشارکت در سکس مقعدی قدم مثبتی است برای جلوگیری از بروز مشکل و ناراحتی.

مشکلات حین یا بعد از سکس

این موارد شامل درد، احساس گناه، اضطراب یا تنهایی میشود. ابتدا باید به طرف مقابل اطمینان دهید که هیچ مشکل فیزیکی مانند گرفتگی مهبل (اسپاسم عضلات که باعث میشود رابطه ی جنسی دردناک یا غیر تحمل باشد)، عفونت یا بیماری مقاربتی، عفونتی مثل برفک، گرفتگی یا پارگی غلفه، ورم بیضه، التهاب پروستات یا خشکی واژن وجود ندارد. گرفتن توصیه از پزشک عمومی یا متخصص در کلینیک سلامت جنسی ساده و محرمانه است. اگر از صحبت با پزشک عمومی خجالت میکشید یا دستپاچه میشوید، در منطقه ی خود دنبال کلینیکی بگردید که به وقت قبلی نیاز ندارد. در این صورت نیاز نیست اسم واقعی خود را بدهید.

مشکلات و نگرانی های جنسی به خاطر بالا رفتن سن

با بالا رفتن سن، مشکلات جنسی ظاهر میشود و نگرانی و اضطراب بیشتری درمورد ظاهر بدن، اعتماد به نفس یا شخصیت خود به عنوان فردی جذاب به دنبال دارد. برانگیختگی جنسی از محرک های بصری در مردان دیگر مثل قبل آسان نیست، دیگر مثل گذشته نعوظشان سفت نیست و فاصله ی بین انزال مجدد بیشتر میشود. تغییرات تدریجی در زنان (که اغلب مربوط به یائسگی است) شامل از دست دادن میل جنسی، کاهش یا کمبود خیسی واژن، اختلال در خواب یا تعریق شبانه میباشد. درحالیکه مردان مشکلات مربوط به بالا رفتن سن را باعث نگرانی میبینند، بسیاری از زنان میگویند این تغییرات زندگی جنسی آنها را بهتر کرده چون این تغییرات باعث شده بتوانند آزادانه درمورد تغییر نیاز هایشان صحبت کنند. به گفته ی یک مشاور، صحبت کردن تغییر مهمی ایجاد میکند.

اگر افکار خود را با صدای بلند به دیگری بگوییم، احساس آسودگی خاطر میکنیم و بهتر از این است که این افکار مدام در سرمان بچرخد. چیزی در فرایند صحبت کردن اتفاق میافتد که باعث میشود شرایط کاملا تغییر کند.

اعتیاد به سکس

اعتیاد به سکس، که بیش فعالی جنسی هم نامیده میشود، به وضعیتی اطلاق میشود که فرد در آن نمیتواند درمقابل یک فعالیت جنسی بخصوص مانند خودارضایی، تماشای پورن، پرداخت هزینه برای رابطه ی جنسی یا سکس مجازی مقاومت کند یا انجام آن را متوقف سازد. این اعتیاد هم مانند دیگر انواع اعتیاد منجر به احساس تنهایی، پشیمانی، درماندگی، اضطراب، افسوس و شرم میشود. درمان در مطب، برنامه های 12 مرحله ای بازپروری، مشاوره ی خصوصی، گروه درمانی و درمان شناختی-رفتاری از جمله روش هایی است که میتوانید برای برطرف کردن معضل اعتیاد به سکس از آن استفاده کنید.

از دست دادن صمیمیت و مشکلات رابطه

بسیاری از افراد نگران از دست رفتن احساس صمیمیت هستند و میپرسند آیا یک رابطه بدون احساس صمیمیت و نزدیکی دوام میآورد؟ اولین قدم برای رفع نگرانی این است که بدانیم چه تفکری از صمیمیت داریم. یکی از خیریه های روابط به نام Relate (همدردی)، کوییزی درمورد سکس و صمیمیت ابداع کرده که در تشخیص علت بروز مشکل، تعیین محرک های عاطفی و نحوه ی افزایش میزان صمیمیت برای بالا بردن حس رضایت و نزدیکی به شما کمک میکند. اگر هردو نفر با تراپیست رابطه یا مشاور زوج ها گفتگو کنند، میتوانند علت زمینه ای را پیدا کنند تا محیط امنی برای تعامل و گفتگو ایجاد شود.

متفاوت بودن محرکهای جنسی

طبیعی است که در دوره های مختلف رابطه میزان میل جنسی متفاوت باشد. درحالیکه بسیاری از افراد راهی برای کنار آمدن با شرایط پیدا میکنند، کاهش یا افزایش ناگهانی میل جنسی برای بعضی منجر به بروز مشکل در تعامل یا احساس طرد شدن میشود. تراپیست گئوف بوتل درمورد بهبود ارتباط از طریق مشاوره میگوید:

برای ایجاد تغییر لازم است چیز دیگری بین زوج اتفاق بیفتد. این تغییر میتواند مربوط به رفتار، رویکرد یا فرایند تفکر باشد. معرفی الگوی جدید رفتار برای حل مشکل میتواند به چرخش شرایط رابطه کمک کند. مثلا تشخیص اهمیت گوش دادن بجای حرف زدن یا جواب دادن میتواند یک تغییر مفید باشد.

مشکلات پزشکی

ممکن است بیماری مزمن، دیابت یا سرطان روی زندگی جنسی شما تاثیر بگذارد. البته اگر بیماری های فوق در شما تشخیص داده شود لزوما به این معنی نیست که دچار اختلال جنسی میشوید اما استرس و نگرانی ناشی از آن روی سلامت جسمی و روحیتان اثر میگذارد. دیابت UK یک کتابچه ی راهنما درمورد تعدادی از مشکلات کلیدی که ممکن است درصورت بروز دیابت رخ دهد نوشته است. اگر درحال حاضر سرطان دارید یا قبلا مورد درمان قرار گرفته اید، شرکت تحقیقات سرطان بریتانیا و گروه حمایت از سرطان مکمیلان سوالات متداول، تجارب و مواردی که میتوانید برای غلبه به مشکلات جنسی و رابطه ای امتحان کنید گرد آورده اند.

ایزابل وایت، تراپیست سکس، درمورد مشکلات رایج جنسی که افراد پیر و جوان مبتلا به سرطان تجربه کرده اند بحث میکند.

مشکلات جنسی زنان

درد هنگام رابطه

احساس درد هنگام برقراری رابطه ی جنسی، که به آن دیسپارونیا هم گفته میشود، در بین زنانی که یائسه شده اند یا درحال یائسه شدن هستند بسیار شایع است. اندومتروز و کیست تخمدان ازجمله وضعیت هایی است که منجر به درد هنگام رابطه میشود اما مشکلات دیگری مانند خیس شدن ضعیف هنگام رابطه میتواند مربوط به وضعیت روانشناختی باشد. جراحت بافت بخاطر جراحی و بیماری های مقاربتی نیز از دیگر عوامل بروز این وضعیت است.

در برخی از موارد، ممکن است زنانی که در رابطه احساس درد میکنند دچار گرفتگی مهبل باشند. وضعیتی که در آن عضلات اطراف ورودی مهبل بطور غیر ارادی دچار اسپاسم میشود. گرفتگی مهبل در میان زنانی که از دخول میترسند شایع است و این ریشه در فوبیای بلندمدت از برقراری رابطه ی جنسی یا تجربه ی دردناک و آسیبزا در گذشته مانند تجاوز یا زایمان دارد. علائم گرفتگی ربطی به مشکل در رابطه یا ترس از بارداری هم مربوط است. معمولا از چند روش برای کمک به زنان استفاده میشود تا این مشکل را برطرف کنند اما مشاوره با روانشناس یا روانپزشک در کنار مداخلات پزشکی راه حل سودمندی تلقی میشود.

اختلال ارگاسم

به گفته ی خیریه ی همدردی، از هر چهار خانم یک نفر در یک مرحله از زندگی برای رسیدن به ارگاسم دچار مشکل میشود، درحالیکه ممکن است 35-25% هرگز ارگاسم را تجربه نکرده باشند. اگرچه بسیاری از زنان برای لذت بردن از سکس به ارگاسم نیاز ندارند، ناتوانی در به ارگاسم رسیدن برای برخی از زنان و شریک آنها آزار دهنده است.

دلایل به ارگاسم نرسیدن زنان از هرگونه برانگیختگی جنسی میتواند گوناگون باشد و مواردی از قبیل علت پزشکی تا مسائل عمیق روانشناختی را که روی توانایی آنها برای «رها شدن» اثر میگذارد در برمیگیرد. عوامل عصبی، مشکلات عروقی یا هورمونی و دارو ازجمله مواردی است که باعث بروز مشکل در ارگاسم میشود. از طرفی، بعضی از زنان از سکس و برانگیختگی جنسی واهمه دارند (اغلب از اینکه کنترل خود را از دست بدهند میترسند) و بعضی دیگر از رابطه و تحریکات جنسی شریک خود راضی نیستند. اختلالات روحی و روانی مانند افسردگی یا تجربه ی سانحه در گذشته هم باعث اختلال در ارگاسم میشود.

از دست دادن میل جنسی

از دست دادن انگیزه ی جنسی در دوره های خاص از زندگی مانند هنگام بارداری و شرایط استرسزا برای زنان طبیعی است اما در برخی بیشتر دیده میشود. باز هم عوامل روحی و جسمی مختلفی نظیر دیابت، مشکلات رابطه، اختلال هورمون، افسردگی، خستگی مفرط، تجربه ی دردناک رابطه ی جنسی و اعتیاد به الکل و مواد در این امر دخیل است. کمبود انگیزه ی جنسی با پایین آمدن میزان طبیعی تستسترون در خانمها هم پیوند دارد.
در موارد نادر، شاهد بیمیلی جنسی هستیم وضعیتی که به خودی خود اختلال محسوب نمیشود اما فرد در این حالت کاملا میل جنسی خود را از دست میدهد. زنان مبتلا به این وضعیت مدام از رابطه ی جنسی میگریزند و تا سال ها هیچگونه رابطه با شریک خود برقرار نمیکنند. بیمیلی جنسی، مانند کم اشتهایی عصبی، غالبا ریشه در عوامل روانشناختی دارد و لازم است مشاوره انجام شود تا فردی که از این شرایط رنج میبرد به رابطه ی جنسی به عنوان امری طبیعی و سالم نگاه کند نه امر بد و شرم آور.

مشکلات جنسی مردان

مشکل انزال

مشکل انزال بسیار شایع است و مردان معمولا یکی از سه نوع آن را تجربه میکنند:

• انزال زودهنگام: زمانیکه فرد هنگام دخول خیلی زود به انزال میرسد. میانگین زمان انزال پنج دقیقه در نظر گرفته میشود بنابراین اگر فرد قبل یا ظرف یک دقیقه به انزال برسد، دچار این مشکل است.
• دیرانزالی: به تاخیر در انزال یا عدم انزال حین برقراری رابطه ی جنسی اطلاق میشود. این وضعیت اختلال ارگاسم مردان هم نامیده میشود.
• انزال معکوس: این وضعیت که از همه نادر تر است زمانی اتفاق میافتد که اسپرم به جای خروج از مجرای ادرار و سر آلت به عقب و مثانه برمیگردد. در این حالت فرد به ارگاسم میرسد اما منی کم است یا دیده نمیشود.

اختلال جنسی مردان، مانند انزال زودهنگام، نیز مانند مشکلات جنسی زنان مربوط به عوامل روانشناختی و یا فیزیکی است. این موارد شامل استرس و آسیب جنسی در گذشته و بیماری های جسمی مانند دیابت میشود.

اختلال نعوظ

اختلال نعوظ، که ضعف جنسی هم نامیده میشود، وضعیتی است که فرد در آن نمیتواند به اندازه ای نعوظ را نگه دارد که برای برقراری رابطه رضایتبخش باشد. این اختلال نسبتا شایع است و ریشه در مشکلات هورمونی و باریک شدن رگ های خون در آلت بخاطر فشار خون بالا دارد. از دیگر عوامل اختلال نعوظ میتوان به استرس، اضطراب و مشکلات روانی درکنار بی حوصلگی جنسی و نگرانی مداوم برای راضی نگه داشتن شریک اشاره کرد. متاسفانه، حتی وقتی علت اولیه ی بروز اختلال نعوظ در مردان برطرف شود، بسیاری از آنها از ترس تکرار این اختلال باز هم نمیتوانند به نعوظ برسند.

چه زمان باید برای مشکل جنسی درخواست کمک کنم؟

قابل درک است که صحبت درمورد مشکلات جنسی برای بسیاری از افراد دشوار و شرم آور است. درنتیجه، برخی از درخواست کمک دوری میکنند. با اینحال، اگر در سکوت رنج ببرید، مشکل بد تر و منجر به نارضایتی و استرس زیادی در زندگی شما و اطرافیان (بخصوص شریکتان) میشود. اگرچه ممکن است مشکلات جنسی ریشه در مسائل عمیق تر درون رابطه داشته باشد، اختلال جنسی هم رابطه را به هم میزند. رابطه ی جنسی بخش مهمی از پیوند و ارتباط میان دو نفر که در رابطه هستند را به خود اختصاص داده بطوری که بدون آن، زوج ها از هم دور میشوند. این وضعیت نشان میدهد که باید به فکر راه چاره و درخواست کمک بگردید.

در ادامه به علائمی اشاره میکنیم که نشان میدهد مشکلات جنسی روی رابطه تاثیر گذاشته:

• سکس باعث ناامیدی میشود.
• سکس دلیل دعوا است.
• یک نفر یا هردو احساس میکنند ناراضی است یا شرایط ملال آور شده.
• زوج ها از هم جدا میشوند و با هم تعامل ندارند.
• یک نفر یا هردو احساس میکنند نادیده گرفته میشوند.

روش های درمان مشکل جنسی چیست؟

اولین قدم این است که برای ملاقات با پزشک عمومی خود نوبت بگیرید تا وضعیت شما تشخیص داده شود و روش های مناسب درمان بررسی شود. پزشک برای تعیین علت اختلال جنسی سوالاتی درمورد سابقه ی اجتماعی، جنسی و پزشکی میپرسد. برای تشخیص علل فیزیکی نیز آزمایش تجویز میشود تا داروی مخصوص به آن ارائه گردد. اغلب دومین اقدام برای حل مشکل زوج هایی که دچار مشکل جنسی هستند سکس درمانی توسط روانشناس یا روانپزشک است (که با عنوان درمان روانی جنسی هم شناخته میشود) و اگرچه صحبت درمورد جزئیات خصوصی و تاحدی شرم آور ترسناک است، صحبت با مشاور میتواند مفید واقع شود.

درمان روانی-جنسی

متخصصان زیادی در دنیا در زمینه ی صحبت درمورد رابطه ی جنسی و کمک به افراد برای کشف و غلبه بر اختلال جنسی آموزش حرفه ای دیده اند. بخصوص تراپیست جنسی دانش زیادی درمورد انواع اختلالات جنسی دارد و توانایی او در کمک به افراد و زوج ها در تمام سنین برای تشخیص نیاز و امیال جنسی و رفع افکار منفی که روی توانایی آنها در لذت بردن از رابطه ی جنسی تاثیر میگذارد اثبات شده است.

درمان روانی-جنسی شامل کشف افسانه های خانوادگی و تابو های فرهنگی است که روی رفتار جنسی فرد تاثیر گذاشته. ممکن است این سوالات پرسیده شود: «اگر رابطه ی جنسی قبلا لذت بخش بوده، چه چیزی باعث تغییر آن شده است؟» و «چه چیزی لذت بخش و چه مواردی نا امیدکننده است؟». بدین ترتیب، فرد به بررسی دوباره ی مفروضات و باور هایی میپردازد که عمیقا در او ریشه دوانده و بواسطه ی ارتباط خوب میان روانشناس یا روانپزشک و بیمار، فرصت پیدا کردن پاسخ و برقراری رابطه ی سالم تر فراهم می شود.

مشاور رابطه

مشاوره، که معمولا مشاور زوج ها نامیده میشود، به زوج ها کمک میکند تا ارتباط فیزیکی و درکشان از معنای سکس را کشف کنند. شاید سکس تبدیل به امری مکانیکی شده تا افراد به واسطه ی آن فاصله ی امنی میان خود برقرار کنند. در اینصورت، طرف مقابل بخاطر از دست رفتن صمیمیت واعتماد، که به آنها اجازه میداد احساس امنیت داشته باشند و از سکس لذت ببرند، ناراحت است. زمانیکه فرد راهی برای بروز خشم و ناامیدی خود نداشته باشد، از برقراری رابطه امتناع میکند تا این احساسات ممنوعه در اتاق خواب پیاده شود. مواردی که ذکر شد تنها بخشی از مسائلی است که مشاور به آنها میپردازد تا به زوج ها کمک کند آگاهی بهتری نسبت به نیاز و امیال خود پیدا کنند و بتوانند به نتیجه ای برسند که برای هر دو موثر است.

مشاور یا رواندرمانگر باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

درحال حاضر، هیچ قانون یا قاعده ی رسمی برای تعیین سطح و آموزش مشاور مربوط به مسائل جنسی وجود ندارد. البته دوره های احراز صلاحیت، دریافت مجوز و کارگاه برای مشاوران در نظر گرفته شده تا دانش خود را در یک زمینه ی خاص بالا ببرند. بنابراین برای اینکه خیالتان راحت باشد بهتر است ببینید تراپیست در مسائل روانی-جنسی آموزش حرفه ای دیده یا خیر.