اخبار روان شناسی

تحلیل و تفسير رؤياها

خدمات تن دار نیک
  • مرجع آزمون های آنلاین رایگان
  • شخصیت، ازدواج، روابط، آسیب شناسی
  • فردی، شغلی، تحصیلی، سازمانی و ...
  • ارائه آموزش های صوتی و تصویری
  • ارائه مطالب علمی و روان شناسی
  • گروه سنی کودکان تا بزرگسالان

رؤیاهای تاریک و روشن خود را مرور کن…

خواب و رؤيا، اغلب شاهراهی برای ورود به دنیای ناخود آگاه است. تعبیر و تفسیر رؤیاها یکی از تکنیک های مهم روانکاوی است که درمانگر از آن استفاده می کند تا بتواند تضادها و تعارضهای درونی بیمار را کشف کرده و به درمان او کمک کند. رؤیاها و تعبیر و تفسیر درست و اصولی آنها می تواند سر منشأ اختلالات بیمار را نشان دهد و گاه گره های کور درمانی را باز کند. یکی از سؤالاتی که درمانگر در طول درمان باید از بیمار بپرسد این است که آیا رؤیایی دارد که بخواهد در مورد آن صحبت کند؟ برخی از بیماران معمولا در اولین جلسه ملاقات با درمانگر به دلیل اضطراب شدیدی که دارند رؤیاهای خاصی می بینند که تحلیل و بررسی آنها برای ورود به فرآیند درمان می تواند بسیار مفید باشد؛ بنابراین، ارزشمند است که ابتدا از بیمار پرسیده شود آیا رؤیاهایی را به یاد می آورد و آیا رؤیایی درست قبل از اولین دیدار با درمانگر دیده است؟

یکی از بیماران در همان جلسه اولی که به جلسه درمان آمد، شب قبل در رؤیا دیده بود که انگار می خواسته به مسافرت برود و از فکر از دست دادن قطار بسیار مضطرب شده بود و در نهایت زمانی به ایستگاه قطار رسیده بود که رئیس ایستگاه و پلیس با عصبانیت منتظر آمدن و سوار شدن او بوده اند!

 این رؤیا و تحلیل و تفسیر آن توسط درمانگر نشان داد که بیمار از افراد صاحب قدرت (پلیس، درمانگر، پدرش و…) میترسد؛ به خصوص از پدرش که آسیب های بدنی از ناحیه او دیده بود. نگرش بیمار نسبت به صاحبان قدرت در شکل یک درمانگر که قصد ملاقات با او را داشت، بلافاصله آشکار شده بود و موضوع روشن کننده و ارزشمندی برای بحث فراهم کرده بود. همچنین در خلال گرفتن تاریخچه زندگی از بیمار، بسیار مهم است که بررسی کنیم آیا بیمار را از دوران کودکی خود کابوس های شبانه داشته است یا نه، بخصوص این که آیا رؤیاهای تکراری از دوران کودکی داشته یا نه؟

به نظر می رسد رؤیاهای تکراری اغلب بیانگر مشکلات حل نشده از دوران کودکی است که برای شروع درمان تحلیل و تفسیر آنها می تواند بسیار مفید باشد. به طور مثال، یکی از بیماران به یاد می آورد که وقتی پسر کوچکی بوده، رؤیاهایی تکراری و بی نهایت ناخوشایند داشته. او در آن رؤیا به طور بی نتیجه ای به س ختی می کوشیده یک کلاف در هم و برهم از تکه های نخ یا پشم را که طرح در هم بافته غیر عادی داشته و در آن رشته ها به طرز غیرقابل گشودنی درهم پیچیده بودند، از هم باز کند. رؤیای این بیمار بر احساس درماندگی ناتوان کننده ای دلالت می کرد که در آن بیمار احساس می کرد هیچ کوششی در شکافتن و باز کردن این کلاف سردرگم کننده مؤثر نیست این رؤیا می تواند شروع خوبی در بررسی کودکی بیمار باشد. آیا او به همان گونه که رؤیایش نشان می دهد اغلب احساس درماندگی می کند؟ اگر این گونه است علت این که این گونه شهامت خود را از دست داده است چیست؟ آیا این احساس درماندگی در کل زندگی اش بوده یا تنها جنبه های خاصی از کشمکش های دوران کودکی را شامل شده است؟

آیا او هنوز چنین احساسی دارد؟ چنین رؤیاهای تکراری اغلب در ورای خود خاطره عاطفی روشنی دارند که حالت احساسی آن همچنان که بیمار شرح می دهد، به یاد آورده می شود و یکباره پنجره ای به دنیای درونی عواطف بیمار باز می کند. در مواقعی که بیمار تحت درمان، منظم به جلسات می آید و گاهی می گوید که دیگر حرفی برای گفتن ندارد، پرسیدن از رؤیاها ارزشمند است.

بیشتر اوقات رؤیایی که در چنین مواقعی به یاد آورده می شود، بر مسئله ای دلالت می کند که باعث شده جریان افکار و گفتمان بیمار با درمانگر مسدود شود. شاید حقایق محرمانه ای در مورد خودش وجود داشته باشد که از آشکار ساختن آنها برای درمانگر شرم دارد. شاید نسبت به درمانگر احساسی از عشق یا نفرت دارد که باور نمی کرده با قادر نبوده آن را بپذیرید.

گاهی رؤیاها به عنوان یک راه میانبر برای دور زدن یک بن بست مفید هستند! اغلب به نظر می رسد رؤیاها با حاوی مشکلاتی هستند که بیمار از آنها نیمه آگاه است، اما تلاش می کند آنها را سرکوب سازد زیرا فکر کردن به آن ها برایش آزاردهنده است. به همین دلیل است که رؤیاها اغلب پیچیده و اسرارآمیز و گاه بی معنی و بی سروته به نظر می رسند. در واقع مکانیسم های دفاعی بیمار نمی گذارند او به طرز شفاف و روشن دغدغه ای را که در ذهن ناخودآگاهش است را خواب ببیند، زیرا آن مسئله به شدت باعث عذاب و ناراحتی بیمار خواهد شد؛ بنابراین، سعی می کند از طريق رؤیا و خواب هایی که نمادین، سمبولیک و اغلب رمز آلود هستند .آن مسئله را عنوان کندزمانی که بیماران رؤیاها را شرح می دهند، معنای رؤیا ممکن است در ابتدا برای درمانگر با بیمار یا هر دو در همان ابتدای کار خیلی روشن و شفاف نباشد؛ یا ممکن است کاملا بی معنا به نظر برسد. در این گونه مواقع، بیمار باید در مورد تصاویر مختلف رؤیا، آنچه را که به ذهنش می رسد کاملا شفاف و صادقانه با درمانگر در میان بگذارد. اگرچه برخی رؤیاها از گذشته می آیند و نشئت گرفته از اوایل کودکی بیمار هستند، مابقی بیشتر به حوادث روز و زمان حال ارتباط دارند؛ بخصوص به حوادثی که معنای آن کاملا برای بیمار روشن نیست یا باعث بروز مشکلاتی برای وی شده است که ذهنش قادر به پذیرش آنها نیست.

گاه رؤیاها مدخل ورود به دنیای اسطوره ای درون هستند و درمانگر و بیمار هر دو ممکن است خود را مجذوب چنین رؤیاهایی بیابند. یکی از بیماران در خواب دیده بود که در حال نگریستن به ویترین یک مغازه است. داخل ویترین یک پیکره و مجسمه بزرگی از یک زن زیبا دیده می شد که در گوشه ای از مغازه روی پایه ای قرار گرفته بود. روی پایه مجسمه نامی حکاکی شده بود که بیمار

هر چه تلاش می کرد از پشت ویترین نمی توانست آن نام را بخواند زیرا مجسمه و پایه اش از ماده کریستال نیمه شفافی ساخته شده بودند که نمیشد آن را خواند. بیمار احساس می کرد آنچه روی پایه مجسمه نوشته شده راز زندگی او است و اگر بتواند آن را بخواند از درد و رنج آزاد خواهد شد و زندگی طبیعی خواهد داشت، اما چون از جایی که او ایستاده بود پشت ویترین مغازه – حروف به صورت معکوس دیده می شد، نمی توانست آن را بخواند. او جرئت نمی کرد وارد مغازه شود و فقط از پشت ویترین با حسرت تمام به مجسمه زیبای زن و حروف ناخوانای پایه آن نگاه می کرد و بعد با حالت بسیار بدی از خواب پریده این رؤیا در طول زندگی بارها برای وی تکرار شده بود و آزارش می داد. این رؤیا به دلیل ماهیت اسطوره ای اش سؤالات زیادی را بر می انگیزد. ارتباط بیمار با زنان چگونه بود و با هنر چطور؟ تحلیل و بررسیهای بیشتر نشان داد که برای این بیمار که یک نویسنده موفق نمایشنامه هایی هنری بود و مطالعات بسیاری نیز در زمینه اسطوره ها داشت، زنان بیشتر یک تقدس غیر قابل دسترس، یک کار هنری و اسطوره بودند تا موجودات واقعی و انسانی که می شد با آنها وارد ارتباط شد و به آنها دست زد و از آنها لذت برد. برای این بیمار زن موجودی مقدس و غیر قابل دسترس بود که فقط میشد با حسرت نگاهش کرد و به آن دست نزدا بعد که بیمار سعی کرد به کمک درمانگر در رؤیا وارد مغازه شود و حروف ناخوانای پای مجسمه را بخواند، به شدت متعجب شد، پای مجسمه نوشته شده بود: «رؤيا». رویا، نام زنی بود که بیمار در دوران کودکی و نوجوانی به شدت عاشقش بود و در آرزوی تمنای لمس کردن و بوسیدن او می سوخت، اما این زن بعدها به شکل عجیبی ناپدید شد و بیمار نتوانست رد و نشانی از او بيابد. بعد از این تجربه ناکام کننده، بیمار دیگر نتوانسته بود عاشق هیچ زن دیگری بشود و زن برای او موجودی مقدس و دست نیافتنی شده بود.

در دنیای اسطوره ها زن اغلب موجودی مقدس، زیبا و دست نیافتنی است و این بیمار چون با نویسندگی و هنر و نمایشنامه نویسی سروکار داشت توانسته بود چنینی خوابی را طراحی کند تا ذهنش او را متوجه یک گره عاطفی در وجود او سازد. با تحلیل و تفسیر این رویا توسط درمانگر، بیمار سعی کرد واقع بین تر باشد و آن را موجودی واقعی، انسانی و قابل دسترس بداند و با آنها ارتباط برقرار سازد.

رؤیای این بیمار و تحلیل و تفسیر آن توسط درمانگر حقایقی را روشن کرد که اگر این رؤيا مطرح و تحلیل نمیشد، شاید باعث توقف روند درمان می شد. این رؤیا مستقیم به طرح مسئله ای پرداخت و مشکل ارتباطی بیمار با جنس زن را به ش کلی نمادین و راحت مطرح کرد که ممکن بود در طول جلسات درمان هفته ها صحبتی از آن به میان نیاید؛ مانند تمام کارهای هنری، اغلب باید به رؤیاها اجازه داده ش ود تا خود صحبت کنند و راز خود را فاش سازند. اگرچه زبان رؤيا گاهی گیج کننده و اسرارآمیز است و تحلیل و تفسیر آن نیاز به تخصص و دانش ویژه ای دارد، اما در محدوده زندگی خودمان در خانه، در روابط با افراد نزدیک و هر چیزی که به ما و زندگی ما مربوط می شود، رؤیا می تواند حقيقتا بامعنا و روشن کننده باشد. انسان در خواب، نسبت به بیداری، با سانسور کمتر و هماهنگی و صداقت بیشتری به احساسات و آرزوهای خود عمل می کند و آنها را آشکار می سازد. ممکن است تسلی و آرامش خاطر با یأس و ناامیدی از رؤياها فهمیده شوند که صادقانه حالات درونی ما را فاش می سازند. ذهن انسان توان به فراموش سپردن رویدادها و حوادث ناخوشایند گذشته را ندارد، مگر این که با آن ها صادقانه و جرأت مندانه روبه رو شود. خواب ها و رؤیاها و تفسیر و تحلیل درست آنها یکی از همین راههاست.

منبع
ravanboneh
نمایش بیشتر

ریحانه نصر اصفهانی

کارشناس ارشد روان شناسی بالینی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
error: