چند روش برای مقابله با ترس

با وجود این که وجود حس ترس در کودکان ، با توجه به طبیعی و مفید بودن این حس ، به خودی خود باعث  ایجاد نگرانی نمی شود ، اما در مواردی که منشأ این ترس ها منطقی نیستند و بیش از حدی که باید اتفاق می افتند ، باعث اختلال در زندگی کودک و اطرافیان او می شوند که در این صورت به عنوان بیماری شناخته می شود و مانند هر بیماری دیگر باید از طریق مناسب درمان شود .

انواع ترس ها

با توجه به شرایط مختلف مانند سن کودک ، بعضی ترس ها گاهی منطقی و قابل قبول به حساب می آیند و گاهی نگران کننده و محتاج درمان ، به عنوان مثال ؛ اگر کودک پیش دبستانی از تاریکی ، گم شدن ، یا حیواناتی که کم خطر هستند بترسد کاملا طبیعی است اما از نوجوانان انتظار داریم که بیشتر ترس آن ها مربوط به موارد دیگری از جمله ورود به محیط جدید مانند دانشگاه یا مواردی از این دست باشد نه تاریک بودن محیط خواب یا سایر ترس های مربوط به سنین پایین تر .

دسته ای از ترس ها هم مربوط به همه ی سنین می شوند مانند ؛ طلاق والدین یا نقل مکان به جایی دیگر و جدا شدن از دوستان و آشنایانی که به آن ها عادت کرده اند و یافتن دوستان جدید که برای تمام کودکان و نوجوانان می تواند چالش برانگیز باشد .

فاکتور های دیگری مانند تجربه های ناگوار هم می توانند تأثیر گذار باشند ، مثلا فردی که دچار سوختگی شده یا در آب افتاده یا شاهد تصادف شدید بوده طبیعی است که بیشتر از سایرین ذهنش درگیر این باشد و نتواند به راحتی با این ترس ها کنار بیاید ، همچنین خانواده هایی که همیشه احساس ترس و نگرانی دارند می توانند این ویژگی منفی را به فرزندانشان نیز انتقال بدهند .

رفتار با کودکان هنگام بروز ترس

هیچ وقت با بی توجهی و تحقیر کودک باعث خود داری کودک از بیان ترس هایش نشوید . او را ترغیب کنید در مورد ترس خود و علت آن با شما صحبت کند و نظرات شما در مورد آن را بشنود . کودک را مجبور به انجام کاری که از آن می ترسد نکنید و تحت فشار نگذارید ، در عین حال بیش از حد هم مراقب او نباشید و اجازه دهید خود او شرایطش را مدیریت کند . به او کمک کنید به جای این که ترس در ناخودآگاهش بماند آن را کاملا حس کند و متوجهش باشد ، با او همدردی کنید و این نکته را گوش زد کنید که درک میکنید که چیزی باعث ترس او شده را متوجه هستید و توضیح بدهید که چیزی باعث ترسش شده چه نکات مثبتی می تواند داشته باشد و به چه دلیلی با وجود علم به ترسش احساس می کنید برای خود او بهتر است که به ترسش مسلط شود.

ترس از تاریکی

معمولا از اوایل سنین کودکی بنا به دلایل مختلف ، مانند ؛ ترس از هیوولا یا دزد و ترس از تاریکی در کودک شکل می گیرد که گاهی اوقات حتی بعد از این که والدین به او اطمینان دهند چیزی برای ترسیدن وجود ندارد هم این ترس ها از بین نمیروند که در این صورت به جای سرکوب کردن این ترس ها و تشویق به فراموش کردن آن ها بهتر است که در مورد این مشکلات و واهمه ها با هم صحبت کنید . البته لازم به ذکر است که این بحث ها باید به صورتی باشند که ؛ در عین حال که به کودک قوا قلب بدهد و او را متوجه کند چیزی برای ترسیدن وجود ندارد ، این حس را هم به او منتقل نکند که از نظر والدین نظرات او احمقانه هستند و والدین حرف او را باور نمی کنند ، یا این که مورد تمسخر قرار گرفته است . سعی کنید در ابتدای تلاش برای مقابله با ترسش همراه او باشید ، به عنوان مثال ؛ بازی هایی با او انجام دهید که در ابتدا بیشتر در روشنایی انجام می شوند ، سپس به مرور زمان ؛ زمان بیشتری را در تاریکی سپری کنید تا ذره ذره با آن کنار بیایید ، در زمان هایی که در فضای تاریک هستید به او آموزش دهید که با خودش صحبت کند و با جملات روحیه بخش اعتماد به نفس خود را بالا ببرد .

بازی شمردن

یکی از بازی هایی که می تواند به کودک کمک کند که با ترس خود نسبت به تاریکی کنار بیاید بازی شمردن است ، به این صورت که وارد محل تاریکی شوید و با هم تا عدد خاصی بشمارید و به مرور زمان مدت آن را بیشتر و بیشتر کنید ، این عدد با توجه به سن کودک می تواند متفاوت باشد . بازی های مختلف در تاریکی انجام دهید و سر و صدا کنید تا کم کم به این فضا عادت کند ، می توانید وسیله هایی را در اتاق تاریک پنهان کنید و از او بخواهید تا آن ها را پیدا کند و در ازای آن امتیازات مثبت بگیرد و  یا حتی با توجه به امتیازاتش جایزه بگیرد . با توضیحات منطقی راجع به مواردی مانند این که اگر دزد به خانه بیاید و شما زودتر بیدار می شوید و این که خود دزد ها ترجیح می دهند به خانه های خالی بروند و این که قفل در ها و پنجره ها برای جلوگیری از دزدی های احتمالی است به او اطمینان خاطر بدهید ، حتی می توانید با هم قبل از خواب در و پنجره ها را قفل کنید .

تقویت کننده ها

هنگامی که موفقیت  فرزند خود را در غلبه بر ترسش دیدید او را مورد تحسین قرار دهید . مثلا ؛ برای شب اول به مدت 2 دقیقه یک چراغ به دست او بدهید کافی می باشد ، اما یک دقیقه به این زمان در هر شب اضافه کنید . این عمل را تا زمانی که کودک بتواند قبل از خواب با آرامش در رخت خوابش دراز بکشد ادامه دهید .

ترس های نیازمند درمان

در این مورد ابتدا به سن کودک باید توجه کرد . بعضی از ترس ها در سنینی خاص حالت طبیعی تری دارند . در نتیجه اگر این گونه ترس ها بیشتر از دو سال ادامه یابند باید تحت درمان قرار گیرند . اصولا یک ترس معمولی نباید در مدت زمان طولانی طول بکشد و گاها بدون آنکه روش های درمانی در آن دخالت داشته باشند کم کم کاهش یابد و در نهایت ازبین برود  و همانطور باید به نوع ترس،  برای مشخص شدن ترس های غیرمعمولی، توجه کرد.

درمان ترس

برای کاهش ترس های کودکان روانشناسان راه های گوناگونی را پیشنهاد می دهند ، مثلا توصیه می کنند در از بین بردن مشکل کودک عجله نکنید . عجله و شتابزدگی در کاستن ترس کودکان سبب افزایش اظطراب و ترس در آن ها می شود . والدین واجب است که با خونسردی و صبوری و آرامش اقدام به کاستن این ترس ها نمایند چون این ترس ها معمولا کم کم از بین می روند . روش توصیه شده بعدی توسط روان شناسان این است که ؛ هیچ وقت کودکان خود را به دلیل ترس آن ها مورد تحقیر و سرزنش قرار ندهیم . شاید دلیل ترس از نظر بزرگسالان عقلانی نباشد ولی خود کودک چنین تفکری در این مورد ندارد و توانایی درک غیر منطقی بودن ترس خود را ندارد  و سرزنش نمی تواند به او کمک کند . هنگام درمان کودک تحت نظر روان شناس ؛ در صورت وجود عامل ایجاد کننده ترس ؛ درمان ، چندان تأثیری نخواهد داشت. مثلا در مورد ترس از تاریکی ؛ زمانی که پدر یا مادر از تاریکی می ترسند هرچند کودک تحت درمان قرار گرفته باشد ولی الگویی که مادر به کودک می دهد قوی تر است و سبب ازبین بردن نتایج درمان می شود. در نتیجه ضروریست که عامل اصلی ترس پیدا شود و از بین برده شود. بازی سبب از بین بردن ترس کودک می شود . به عنوان مثال ؛ یک بازی انجام می دهیم که تمرینی باشد برای کودکی که از آمپول می ترسد که ترس او از بین برود . در مرحله های بعدی از روش های خاص رفتار سازمانی که روان شناسان استفاده می کنند بهره ببریم . برای درمان های رفتاری کودکان خود با مراجعه به روان شناس می توانید اقدام به رفع مشکل آن ها کنید .