آیا جدایی والدین روی روابط آینده فرزندان شان اثرگذار است؟

ارتباط بین زوج ها همیشه خوب پیش نمی رود. گاهی افراد مجبور به جدایی می شوند و اگر فرزندی داشته باشند، یکی از چالش های پیش روی آنها، جدایی با حداقل آسیب به کودک است. عموما سوال آنها این است که آیا فرزندم از این جدایی بیشتر آسیب می بیند یا از زندگی کردن در خانه ای که آرامش ندارد؟ جواب این سوال پیچیدگی های زیادی دارد که در ادامه به بخشی از آن می پردازیم. پژوهش های جدید، از اثرات جدید رابطه طلاق والدین با سبک دلبستگی و سطح اکسی توسین در بچه ها صحبت میکنند. پژوهشی روی ۱۰۷ نفر انجام شد که ۲۷ درصد آنها در حدود سن

۹ سالگی تجربه طلاق والدین را داشته اند.

 نتایج نشان داد افرادی که والدینشان جدا شده بودند بیشتر از دیگر گروه ها از نزدیکی به دیگران احساس ناراحتی داشتند، تمایل بیشتری به دوری از دیگران داشتند و سبک دلبستگیشان ایمن نبود. علاوه بر این میزان اکسی توسین در بدن افرادی که والدینشان در کودکی جدا شده بودند تقریبا یک سوم گروهی بود که تجربه جدایی نداشتند. همچنین گروهی که تجربه طلاق داشتند والدینشان را کم توجه و سرد یاداوری میکردند و برخی نیز بیان کردند که تجربه سواستفاده پدر را داشته اند.

این یافته ها نشان می دهد جدایی والدین، جدا از اثرات روانشناختی، با کاهش اکسی توسین در بدن کودکان، رابطه والد فرزندی را تخریب می کند. هرچند که با مداخلات مناسب می توان از شدت این مساله کاست.

چالش های آتی ناشی از طلاق

مشکلات زندگی در کودکی باعث پدید آمدن معضلات بزرگسالی می شود . تجارب کودکی نامطلوب شامل چندین حوزه می شود که عبارتند از:

طلاق والدین

سواستفاده فیزیکی و روانشناختی

غفلت فیزیکی و هیجانی

شاهد سومصرف مواد بودن توسط والدین

قربانی خشونت بودن

زندانی شدن اعضا خانواده

 

این چالش های دوره کودکی پیش بین خوبی برای بیماری های فیزیکی و روانشناختی در بزرگسالی هستند.

چرا اکسی توسین کاهش پیدا میکند؟

 تحقیقات گذشته نشان می دهد زمانی که کودک به اندازه کافی و پایدار عشق، توجه، امنیت و تغذیه روانی از والدین دریافت نمیکند، اکسی توسین خونش کاهش می یابد. همین اتفاق در مورد بزرگسالانی می افتد که در کودکی با سواستفاده و غفلت مواجه بوده اند. پژوهشگران بیان می کنند که طلاق والدین باعث می شود که حواس آنها از فرزندشان پرت شود و یا به خاطر استرس جدایی تمرکز کافی روی نیازهای هیجانی کودک نداشته باشند.

 این مساله سبب ساز رشد نامتعادل سیستم ترشح اکسی توسین در بچه ها می شود.

 در جواب، بچه ها یا بزرگسالانی که از طلاق والدینشان آسیب دیده اند به برخی رفتارهای جبرانی دست می زنند. برای مثال سومصرف نیکوتین در میان افرادی که سابقه طلاق والدین داشتند بیشتر بود و در سنین پایین تر آغاز شده بود. این رفتارها برای تغییر میزان اکسی توسین خون بصورت ناآگاهانه توسط این افراد انجام می شود

چه می توان کرد؟

با مداخله به جا می توان از اثرات این جدایی کاست. برای مثال سبک فرزندپروری والدین میتواند از آثار منفی جدایی کم کند و یا برعکس، به آن اضافه کند.

 الگوهای دلبستگی ثابت نیستند و می توان آنها را مدیریت کرده و تغییر داد. اگر کودکی به دلیل جدایی والدینش دلبستگی ناایمن پیدا کرده باشد، با قرار گیری در مسیر درمانی مناسب می تواند این وضعیت را بهبود دهد.

 سبک های دلبستگی علاوه بر اینکه به درمان پاسخ خوبی می دهند، در مواجهه با اتفاقات دیگر زندگی مانند والد شدن، از دست دادن فرد دوست داشتنی، تجربه فاجعه طبیعی و یا یافتن معنای زندگی تغییر میکنند.

نتیجه

 طلاق مسلما روی آینده بچه ها، درک آنها از روابط و مسیری که انتخاب میکنند اثرگذار است. اما باید دانست این اثر، غیر قابل تغییر نیست.

 طلاق به تنهایی آینده بچه ها را تخریب نمیکند اما در صورتی که درست مدیریت نشود آسیبهای عمیقی بر جا خواهد گذاشت. بعنوان درمانگر زوجی که تمایل به جدایی داشته و فرزندی هم دارند، باید بلافاصله کودک را وارد دوره های درمانی مخصوص به خود کنید. همچنین به کمک درمانگر کودک نوجوان، وضعیت کنونی رابطه والد-فرزندی را دانسته و قبل از هر اقدامی برای جدایی، رابطه فرزند را با والدینش بهبود دهید.

 برای جلوگیری از آسیبهای ناخواسته ناشی از طلاق، باید با رویکرد همه جانبه به این مساله دقت کنیم

 

منبع:

https://doi.apa.org/doiLandin doi=10.1037%2Fcom0000248

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27356119

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/P/MC3319675