کرونا و رشد اجتماعی هیجانی

آیا پوشیدن ماسک روی هوش و رشد هیجانی و اجتماعی کودکان اثرگذار است؟

بچه هایی که در دنیای پاندمی کرونا در حال بزرگ شدن هستند، با مسائلی روبرو هستند که در هیچ کتابی نمی توان در مورد آن اطلاعات کسب کرد. ارتباط با همسالان در کودکان مختل شده، به دلیل شرایط نامناسب درگیر اضطراب و وسواس هستند و به دیدن چهره افراد بدون ماسک عادت ندارند. بحث های زیادی در مورد رشد اجتماعی و هیجانی بچه ها با وجود ماسک روی صورت افراد شده است.

گروهی اعتقاد دارند که ماسک، رشد بچه ها را عقب می اندازد چراکه کودکان قادر نیستند چهره افراد را کامل ببینند و هیجان هایشان را بشناسند. برخی دیگر باور دارند بچه ها تنها با دیدن دهان افراد نیست که می توانند به هیجانات دیگران آگاه شوند.

حقیقت کدام است؟

 نوزادان در سنین بسیار پایین شروع به نگاه کردن به اطراف دهان افراد می کنند و به نظر می رسد به این وسیله، یادگیری زبان را آغاز می کنند. تحقیقات نشان میدهند که نوزادانی که در هنگام حرف زدن بزرگسالان به دهان آنها نگاه می کنند، دایره لغات بیشتری نسبت به دیگر کودکان دارند. هرچند با این همه، دیدن دهان لزوما برای رشد زبان ضروری نیست چون که دیده شده بچه هایی که مشکلات شدید بینایی دارند نیز قادرند تا به روش خودشان زبان را یاد بگیرند.

 مشخص شده که بچه ها می توانند زبان را به طور کامل با وجود ماسک روی صورت بزرگسالان یاد بگیرند ولی در صورت وجود شیلد وطلق این روال به مشکل می خورد و نمی توانند کلمات را درک کنند. به نظر می رسد شیلدها باعث اختلال در سرنخهای دریافتی دیداری میشوند.

 آیا ماسک رشد هیجانی بچه ها را مختل می کند؟

 بسیاری از والدین و مراقبین کودک نگران اند که ماسکها، به این دلیل که اجازه خواندن هیجانات چهره ای را به کودکان نمی دهند، باعث اخلال در رشد هیجانی بچه ها شوند. تحقیقات نشان داده اند که بچه ها قادرند هیجانات افراد را از چشم هایشان بخوانند؛ اما همان طور که انتظار هم می رفت، بچه ها در تشخیص هیجانات تنها با تکیه بر حالات چشمی، به دلیل تجربه کمتر، مرتکب اشتباهات بیشتری می شوند. همچنین زمانی که بیان چهره ای مناسب نیست، بزرگسالان و کودکان بر روی حالات دهان بیشتر تمرکز می کنند. ماسکها همچنین باعث می شوند بچه ها هیجانات مثبت را با شدت کمتری احساس کنند. به عبارت دیگر، ماسک ادراک هیجانات مثبت را سخت تر می کند و بچه ها کمتر قادر به ادراک آن هستند.

علاوه بر این بچه ها و بزرگسالان در مواجه با فردی که ماسک زده سخت تر متوجه هیجاناتش می شوند. این اتفاق برای بچه های بین ۳ تا ۵ شدیدتر می افتد چرا که این گروه قادر نیستند برای تعبیر هیجانات از موقعیت نیز استفاده کنند.

 نوزادان و خردسالان، به شدت تحت تأثیر هیجانات والدین یا مراقبانشان هستند که به آن ارجاع اجتماعی گفته میشود. نوزادان و خردسالان برای اینکه متوجه شوند در شرایط مختلف باید چه رفتاری انجام دهند به والدینشان رجوع می کنند و ماسک این ارجاع را با مشکل مواجه کرده است. علاوه بر این، ماسکها تقلید خود به خودی چهره را مختل می کند. در این فرآیند، افراد به صورت خودکار واکنش هیجانی دیگران را تقلید می کند. از آنجایی که تقلید خود به خودی چهره برای شناخت هیجان و رشد همدلی مهم است، ماسک می تواند این مسئله را نیز با مشکل روبرو کند. به صورت خلاصه، کودکان قادرند تا برخی از هیجانات را حتی با حضور ماسک درک کنند ولی این کار برای کودکان کم سن تر سخت تر است.علاوه بر این پوشیدن ماسک مسیر رشد برخی واکنش های اجتماعی مهم مانند تقلید و ارجاع اجتماعی را با مشکل مواجه کرده است.

 چه باید کرد؟

برای جبران این مسئله باید والدین و مراقبان چند راهکار ساده را مدنظر قرار دهند:

تا جای ممکن در شرایط امن منزل با بچه ها بازی های مربوط به هیجان را انجام دهند.

قصه گویی را بیشتر کنند و از واژگان کلامی بیشتر استفاده کنند.

از صدای بلند و واضح استفاده کنند.

بازی های شناخت هیجان را در روزمره بچه ها بگنجانند

در مجموع باید گفت که به دلیل اثرات ماسک روی یادگیری کودکان، باید فرزندپروری والدین در این دوران تغییر کرده و بدون اینکه بچه ها را در خطر بیماری قرار دهند، به آنها برای گذر از این مسیر کمک کنند.

منبع:

Drimalla, H., Landwehr, N., Hess, U., & Dziobek, I. (2019).

 From face to face: the contribution of facial mimicry to cognitive and emotional empathy. Cognition and Emotion Gori, M., Schiatti, L., & Amadeo, M. B. (2021). Masking emotions: Face masks impair how we read emotions. Frontiers .in Psychology, 12, 1541