مکانیسم های دفاعی روان انسان ها

زیگموند فروید (1894 ، 1896) شماری از دفاعیات خود را که در عمده آثار مكتوب خود به آنها ارجاع داده است را ذکر کرد. دخترش آنا فروید (1936) این ایده ها را بسط داد و به جزئیات آن ها پرداخت و ده مورد از خود نیز به آن ها افزود. بسیاری از روانکاوان دیگر نیز مکانیسم های دفاعی خود را اضافه کردند.
مکانیسم های دفاعی استراتژی های روانشناختی یا روانشناسی هستند که بطور ناخودآگاه برای محافظت از فرد در برابر اضطراب ناشی از افکار یا احساسات غیرقابل قبول مورد استفاده قرار می گیرند.

چرا ما به سازو کار دفاعی نیاز داریم؟

ما از مکانیسم های دفاعی برای محافظت از خود در برابر احساس اضطراب یا گناه، که از احساس خطر یا خواسته های بیش از حد ضمیر یا نهاد ما ناشی می شوند، استفاده می کنیم.

مکانیسم های دفاعی در سطح ناخودآگاه عمل می کنند و به جلوگیری از احساسات ناخوشایند (یعنی اضطراب) کمک می کنند و یا باعث می شوند چیز های خوب حس بهتری به فرد بدهند.

مکانیسم های دفاعی ذاتی و طبیعی هستند. هنگامی که آنها از حد خود خارج می شوند (مکرراً مورد استفاده قرار می گیرند)، ناهنجاری هایی مانند حالات اضطراب، ترس، وسواس یا هیستری ایجاد می شود.

نمونه هایی از مکانیسم های دفاعی

مکانیسم دفاعی متعددی وجود دارد. موارد اصلی در ادامه خلاصه شده است.

1. شناسایی مهاجم

شناسایی مهاجم (متجاوز) یک مکانیسم دفاعی است که توسط شاندور فرنتزی مطرح شد و بعدا توسط آنا فروید توسعه یافت.
این فرایند شامل تقلید رفتار فردی است که نسبت به آن‌ ها قدرتمند تر و خصمانه تر رفتار می ‌کند.

“قربانی” با درونی نهادینه کردن رفتار متجاوز امیدوار است که مانع از سوء استفاده شود، چراکه ممکن است متجاوز شروع به برقراری ارتباط عاطفی با قربانی کند و این امر منجر به احساس همدلی شود.

یک نمونه از شناسایی متجاوز چیست؟

نمونه ی بارز آن، سندرم استکهلم است، که در آن گروگان ها با گروگان گیر (ها) پیوند عاطفی برقرار می کنند و کار های آن ها را انجام می دهند.
پتی هارست توسط گروگان گیران خود مورد آزار و اذیت و تجاوز قرار گرفت، اما او به ارتش آزادی بخش همزیست پیوست و حتی در یکی از سرقت های بانکی آنها نیز شرکت کرد. وی در دادگاه تبرئه شد، زیرا قربانی مبتلا به سندرم استکهلم بود.

2. سرکوب

سرکوب مکانیزم دفاعی ناخودآگاهی است که برای دورنگه داشتن افکار آزاردهنده یا تهدید کننده از خود توسط نفس به کار گرفته می ‌شود.
افکاری که عموماً سرکوب می شوند، آن هایی هستند که منجر به احساس گناه نسبت به خود می شوند.

این امر دفاع موفقی در دراز مدت نیست، چراکه شامل تحمیل خواسته ‌ها، ایده‌ ها یا خاطرات مزاحم، به ضمیر ناخودآگاه است، و با وجود پنهان بودن موجب ایجاد اضطراب می شود.

خاطرات سرکوب شده ممکن است از طریق ابزار های ناخودآگاه و در قالب های تغییر یافته ای، مانند رؤیا ها یا اشتباهات لفظی (“لغزش فرویدی“) بروز پیدا کنند.

یک نمونه از سرکوب چیست؟

به عنوان مثال، در مجتمع اودیپ، افکار پرخاشگرانه در مورد ارتباط والدین سرکوب می شوند و به ناخودآگاه فرو می روند.

3. فرافکنی

فرافکنی یک مکانیسم دفاعی روانشناختی است که توسط آنا فروید پیشنهاد شده است و در آن فرد افکار، احساسات و انگیزه های ناخواسته را به شخص دیگری نسبت می دهد.

نمونه ای از فرافکنی چیست؟

افکاری که عموماً به فرافکنی توسط دیگران نسبت داده می شود، افکاری مانند خیالات یا افکار پرخاشگرانه و جنسی که موجب گناه می شوند، هستند.

به عنوان مثال، ممکن است شما از کسی متنفر باشید، اما وجدان شما به شما می گوید چنین نفرتی درست نیست. شما می توانید این مسئله را با این باور که آن ها از شما متنفر اند حل کنید.

4. جابه جایی

جابجایی، تغییر مسیر حرکت (معمولا پرخاش) به سوی یک هدف جایگزین ضعیف است. این هدف می ‌تواند شخص یا چیزی باشد که می ‌تواند به عنوان یک جانشین نمادین عمل کند.

جابجایی زمانی روی می دهد که ضمیر می ‌خواهد کاری را انجام دهد که وجدان اجازه آن را نمی ‌دهد. از این رو ضمیر راهی دیگر برای آزاد کردن انرژی روانی نهاد پیدا می‌ کند. بنابراین انتقال انرژی از یک جسم سرکوب شده به یک جسم قابل قبول تر صورت می گیرد.

نمونه ای از فرافکنی چیست؟

کسی که از میل جنسی خود نسبت به یک شخص واقعی احساس ناراحتی دارد، ممکن است یک تمثال را جایگزین آن کند.
کسی که از وجدان خود ناراحت است، ممکن است به خانه برود و سگ را لگد بزند، یک عضو خانواده را مورد ضرب و شتم قرار دهد یا درگیر اعتیاد شود.

5. والایش

والایش شبیه به جابجایی است ، اما زمانی روی می دهد که ما بتوانیم عواطف غیرقابل قبول خود را به جای فعالیت های مخرب، به سمت رفتار های سازنده و قابل قبول اجتماعی پیش ببریم.
والایش یکی از مکانیسم های دفاعی اصلی آنا فروید است.

یک نمونه از والایش چیست؟

بسیاری از هنرمندان و موسیقیدانان بزرگ زندگی خوب نداشته اند و از هنر موسیقی برای بیان خود استفاده کرده اند. ورزش مثال دیگری از هدایت احساسات ما (به عنوان مثال، خشم) به سوی یک چیز سازنده است.
به عنوان مثال، ماندن در مرحله دهانی رشد ممکن است بعداً در بزرگسالی از طریق مکیدن انگشت شست، خودکار یا سیگار برای رسیدن به لذت دهانی، خود را نشان دهد. هم چنین ماندن در مرحله مقعدی می ‌تواند باعث شود فرد تمایل خود برای کنترل مدفوع را با لذت بردن از کوزه سرکوب کند.(؟؟)

همان طور که هنر و علم همگی تمایلات جنسی سرکوب شده هستند، والایش برای فروید سنگ بنای زندگی متمدن بود. (NB. این یک مفهوم ارزشمند است که براساس آرزو های یک جامعه اروپایی در اواخر قرن 1800 بنا شده است).

6. انکار

انکار یک مکانیزم دفاعی است که توسط آنا فروید مطرح شده‌ است و شامل امتناع از قبول واقعیت است، بنابراین آگاهی از رویداد های خارجی را متوقف می‌ کند.

در صورتی که کنترل یک موقعیت بیش از حد دشوار باشد، ممکن است فرد با امتناع از درک آن یا با انکار وجود آن، واکنش نشان دهد.

همانطور که ممکن است تصور کنید، این یک مکانیسم دفاع ابتدایی و خطرناک است – هیچ کس از واقعیت چشم پوشی نمی کند و تا دراز مدت از آن فرار نمی کند! این می تواند به خودی خود یا عموماً در ترکیب با سایر مکانیسم های ظریف تر که از آن پشتیبانی می کنند، عمل کند.

یک نمونه انکار چیست؟

بسیاری از مردم در زندگی روزمره خود از انکار برای اجتناب از مواجهه با احساسات یا زمینه های دردناک زندگی خود استفاده می‌ کنند.
برای مثال، ممکن است شوهر علائم واضح خیانت همسرش را نادیده بگیرد. دانش آموز ممکن است از قبول عدم آمادگی آشکار خود برای امتحان امتناع ورزد!

7. بازگشت

بازگشت یک مکانیسم دفاعی است که توسط آنا فروید پیشنهاد شده است و به موجب آن ضمیر ترجیح می‌ دهد در پاسخ به موقعیت‌ های استرس زا معمولاً به مرحله اولیه رشد بازگردد.
بازگشت به عنوان شکلی از عقب‌ نشینی عمل می ‌کند و فرد را قادر می‌ سازد تا به زمانی برگردد که احساس امنیت بیشتری دارد.

یک نمونه از رگرسیون چیست؟

زمانی که ما دچار مشکل یا وحشت هستیم، رفتار های ما اغلب بچگانه و یا ابتدایی می ‌شوند.
یک کودک ممکن است با بستری شدن در بیمارستان، مکیدن انگشت شست خود را دوباره آغاز کند یا جای خود را خیس کند. نوجوانان ممکن است در زمانی که وارد یک وضعیت اجتماعی درگیر با جنس مخالف می ‌شوند، بی اختیار بخندند.

8. دلیل تراشی

دلیل تراشی مکانیسم دفاعی است که توسط آنا فروید پیشنهاد شده است، و شامل تحریف شناختی “حقایق” برای ایجاد رویداد یا انگیزه ای با تهدید کمتر است. ما وقتی بهانه هایی را برای خود فراهم می کنیم ، اغلب آن را به اندازه کافی آگاهانه انجام می دهیم. اما اغلب این کار را در زمانی که عذر و بهانه جور می ‌کنیم، در یک سطح کاملا آگاه انجام می‌ دهیم.

اما برای بسیاری از مردم دارای ضمیر حساس، بهانه آوردن به قدری آسان است که هرگز واقعا از آن آگاه نیستند. به عبارت دیگر، بسیاری از ما کاملا آماده ایم که دروغ ‌های خود را باور کنیم.

یک مورد از بهانه تراشی چیست؟

زمانی که یک فرد پذیرش شرایطی دشوار می بیند، برای روی دادن این اتفاق، دلیل منطقی درست می کند. به عنوان مثال، یک شخص ممکن است یک فاجعه طبیعی را به عنوان “خواست خدا” بیان کند.

9. واکنش وارونه

واکنش وارونه مکانیسم دفاعی روانشناختی است که در آن فرد فراتر از انکار پیش می ‌رود و در جهت مخالف آنچه فکر یا احساس می کند، رفتار می ‌کند.
رفتار های آگاهانه برای غلبه بر اضطرابی که فرد نسبت به افکار یا احساسات ناخودآگاه اجتماعی غیر قابل قبول خود دارد، اتخاذ می شود. معمولاً واکنش وارونه با رفتار های اغراق آمیز، مانند تظاهر و وسواس خود را نشان می دهد.

نهاد با بهره گیری از واکنش وارونه، از نگه داشتن ضمیر در نادانی نسبت به انگیزه‌ های واقعی راضی است.

روانشناسان و روانپزشکان اغلب واکنش وارونه را در بیمارانی مشاهده می کنند که به شدت مدعی اعتقاد به چیزی هستند و از هر کس که مخالف است عصبانی می شوند.

نمونه ای از واکنش وارونه چیست؟

فروید ادعا کرد که مردانی که بر ضد همجنس گرایان تعصب دارند، با اتخاذ یک نگرش ضد همجنس گرا که به متقاعد کردن آن‌ ها نسبت به دگر جنس گرایی کمک می‌ کند، در برابر احساسات همجنس گرایانه ی خود دفاع می ‌کنند.
نمونه دیگری از واکنش وارونه دختر با ملاحظه ای است که مادر خود را دوست دارد، و نسبت به عقده ادیپ خود نسبت به مادرش واکنش نشان می ‌دهد.