معروف ترین و تاثیرگذارترین روانشناسان تاریخ

وسعت و تنوع روانشناسی را می توان با نگاه به برخی از اندیشمندان مشهور در این زمینه مشاهده کرد. هر نظریه پرداز ضمن اینکه ممکن است بخشی از یک مکتب فکری برجسته باشد، چشم انداز منحصر به فردی را برای حوزه روانشناسی به ارمغان آورده است.

لیست زیر تصویر اجمالی از زندگی 10 روانشناس برجسته و مهمترین عملکرد آنها در این زمینه را ارائه می دهد. با درنظر گرفتن مطالعه دقیق “100 تن از برجسته ترین روانشناس قرن بیستم” به عنوان راهنما، این لیست به هیچ وجه لیست جامعی نیست. در عوض هدف از این لیست ارائه نگاهی اجمالی به برخی از دیدگاه های مهم نظری است که نه تنها بر روانشناسی، بلکه در فرهنگ بزرگتر نیز تأثیر گذار بوده است.

1. بی. اف. اسکینر ( B.F. Skinner )

نظریه ی رفتارگرایی (behaviorism) قاطع اف. بی. اسکینر او را به یکی از تعیین کننده ترین نظریه پردازان در روانشناسی تبدیل کرده است و تکنیک های درمانی مبتنی بر نظریه های او، مانند اصلاح رفتار و اقتصاد های توکن (Token Economies)، هنوز هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. اسکینر با تئوری های خود در مورد شرطی‌ شدن فعال و برنامه های تقویت شناخته می شود.

2. ژان پیاژه

نظریه رشد مرحله ‌ای پیاژه تأثیر عمیقی بر روانشناسی، بویژه درک رشد فکری کودکان داشته است. پژوهش ‌های پیاژه به توسعه روان‌ شناسی رشد، روان ‌شناسی شناخت، معرفت‌ شناسی ژنتیکی و اصلاح روش‌ های آموزشی، کمک شایانی نموده است.
آلبرت انیشتین پیش تر در مورد مشاهدات پیاژه در مورد رشد فكری و فرآیند های تفکر كودكان به عنوان یك كشف چنین گفته است که “ آنقدر ساده هستند که تنها به فکر یک نابغه می رسند“.

3. زیگموند فروید

بسیاری از مردم وقتی به روانشناسی فکر می‌ کنند، زیگموند فروید را بخاطر می آورند. اقدامات او در حمایت از این فرضیه است که همه بیماری‌ های روانی علت فیزیولوژیکی ندارند. او همچنین شواهدی مبنی بر اینکه تفاوت ‌های فرهنگی روانشناسی و رفتار را تحت تاثیر قرار می‌ دهد، ارائه داد. عملکرد او به شناخت ما از رشد انسانی، شخصیت، روانشناسی بالینی و روان‌شناسی مرضی کمک کرده است.پ

4. آلبرت بندورا

عملکرد آلبرت بندورا بخشی از تکامل شناختی در روانشناسی را که در اواخر دهه ۱۹۶۰ شروع شد، بخود اختصاص می دهد. نظریه یادگیری اجتماعی بندورا بر اهمیت یادگیری مشاهده ای، تقلید و مدل‌ سازی تاکید دارد.

بندورا در کتاب “نظریه یادگیری اجتماعی” در سال ۱۹۷۷ توضیح داد: ” یادگیری، در شرایطی که افراد برای دانستن چگونگی انجام کار خود صرفا به نتایج اقدامات خود تکیه کنند، بسیار دشوار است و نباید نا مشخص تلقی شود.

5. لئون فستینجر

لئون فستینگر تئوری های نا هماهنگی شناختی و مقایسه اجتماعی را برای توضیح راه های تأثیر شرایط اجتماعی بر رفتار انسان تدوین کرد. نا هماهنگی شناختی شرایط نا خوشایندی است که در نتیجه ایجاد دو عقیده متضاد در فرد حس می شود. ممکن است علی رغم دانستن اینکه سیگار برای سلامتی بد است، سیگار بکشید.

بر اساس نظریه مقایسه اجتماعی او، هر فرد ایده های خود را با مقایسه آنها با باور دیگران ارزیابی می کند. علاوه بر این، به احتمال زیاد به دنبال کسانی است که اعتقادات و ارزش های مشابه وی دارند.

6. ویلیام جیمز

از این روانشناس و فیلسوف، اغلب به عنوان پدر روانشناسی آمریکایی یاد می شود. آموزه ها و نوشته های او کمک شایانی به پایه گذاری روانشناسی به عنوان یک علم کرده است. از جمله دستاورد های متعدد وی، انتشار کتابی 1200 صفحه ای با عنوان “اصول روانشناسی” بود که به سرعت به یک اثر ماندگار در این زمینه تبدیل شد.

علاوه بر این، جیمز در طول 35 سال فعالیت آموزشی، در کارکردگرایی، عملگرایی و تربیت دانشجویان روانشناسی بسیاری مشارکت داشته است.

7. ایوان پاولوف

ایوان پاولوف یک فیزیولوژیست روسی بود که تحقیقات وی در زمینه ی بازتاب های شرطی و شرطی ‌سازی کلاسیک نقش بزرگی در بروز رفتارگرایی در روانشناسی داشت. روش‌ های تجربی پاولوف در تغییر روش روان ‌شناسی از درون ‌نگری و سنجش ذهنی به معیار های عینی رفتاری، تاثیر عمده ‌ای داشته است.

8. کارل راجرز

کارل راجرز بر توانمندی های بشری تأکید دارد که تأثیر بسزایی هم حوزه در روانشناسی و هم در آموزش داشته اند. وی از بزرگترین متفکران انسان گرا و چهره های ماندگار درمان با درمان مراجع محور بشمار می آید.
دختر او، ناتالی راجرز، وی را “الگویی برای دلسوزی و آرمان های دموکراتیک در زندگی و کار خود به عنوان یک مربی، نویسنده و درمانگر” توصیف کرد.

9. اریک اریکسون

نظریه مرحله ای اریک اریکسون در زمینه رشد روانی اجتماعی به ایجاد علاقه و تحقیق در زمینه ی رشد انسانی در طول دوره زندگی کمک شایانی کرده است. اریک اریکسون از جمله روانشناس خود (ego psychologist) هم دوره با آنا فروید است و با بررسی تعالی و رشد در طول زندگی، از جمله وقایع دوران کودکی، بزرگسالی و سالمندی، نظریه روانکاوی را مطرح کرد.

10. لو ویگوتسکی

لو ویگوتسکی معاصر برخی روانشناسان شناخته‌ شده از جمله پیاژه، فروید، اسکینر و پاولوف بود، اما کار وی هرگز در طول عمر او به اندازه آن ها مطرح نشد. این امر عمدتاً به این دلیل است که بسیاری از نوشته ‌های وی تا همین اواخر برای جهان غرب غیر قابل دسترس بود.
با آغاز دهه ی 1960 و در طول دهه 1990 بسیاری از نوشته های وی از روسی ترجمه شد، اما بیشترین تأثیر آثار وی در دهه های اخیر به ویژه در زمینه های روانشناسی آموزشی و رشد کودک بوده است.

اگرچه مرگ زود هنگام وی در 38 سالگی با پایان رفتن کار او مصادف شد، اما او به یکی از روانشناسان متداول قرن بیستم تبدیل شد.