معرفی پرسشنامه گردون

این پرسشنامه توسط فراهانی و همکاران (۱۳۸۸) در جمعیت ایرانی و با استفاده از مطالعه واژگانی شخصیت در زبان فارسی ساخته شد. این پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت را می سنجد.

در زبان فارسی مطالعات شخصیت توسط فراهانی و همکاران (۱۳۸۸) انجام شد. این پژوهشگران در مرحله اول به بررسی چهار فرهنگ فارسی و حدود چهل کتاب داستان از نویسندگان معروف و صاحب سبک، حدود ۱۲۰۰۰ واژه مربوط به صفات، حالات و فعالیت ها را گردآوری کردند.

پس از چند مرحله، فهرستی ۷۶ واژه ای از صفات در زبان فارسی فراهم آمد. برای هریک از این واژه ها، عبارات به صورت اول شخص مفرد (خود سنجی) نوشته شد و مقیاس نهایی روی دانشجویان دانشگاه تهران مطالعه مقدماتی گردید..

پژوهشگران با بررسی مجدد و دقت بیشتر، فهرست ۱۰۳۷ واژهای شخصیت را بازنگری کرده و بر اساس مطالعات گذشته در فرهنگ های دیگر برای مطالعات شخصیت، مقیاسی ۱۲۶ مادهای پرورش دادند. درنهایت (صیادی، ۱۳۸۷) پژوهشگران ایرانی همانند سایر محققین از طريق تحلیل عاملی برای ارزیابی شخصیت، پنج عامل را با توجه به فرهنگ و زبان ایرانی ساختند.

در فرم ایرانی، عامل های اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم مشابه مطالعات انگلیسی زبانان و غیر انگلیسی زبانان است. در عامل پنجم در بعد وظیفه شناسی مشابه مطالعات دیگران است اما در ویژگی هایی مانند دین داری، خداترس بودن، خوش قولی و رازداری هم دارای ویژگی های وظیفه شناسی و هم دینداری است که این عامل در نمونه های ایرانی تا اندازه ای (فراهانی، ۱۳۸۸) متفاوت ازسایر عوامل است که تا حدودی آن را از سایر عوامل ممتاز می کند.

در فرم ایرانی (فراهانی، ۱۳۸۸)، این عوامل شامل:

عامل اول؛ گشودگی که شامل ویژگیهایی چون دقیق، متفکر، برنامه ریز، باانگیزه، آینده نگر و بافرهنگ، باکفایت، واقع گرا، خلاق، مبتکر، دوراندیش، منطقی، اهل مطالعه، باشخصیت، آزادمنش، روشن فکر، باثبات، متعهد، سیاستمدار، آرمان گرا، باسلیقه، هنرشناس، کنجکاو، مستقل، خوددار، متعادل و منتقد است. این عوامل را می توان ترکیبی از تعقل، فرهنگ و گشودگی دانست.

عامل دوم؛ روان رنجور خویی که شامل ویژگی هایی چون پرتوقع، عجول، شتاب زده، خودپسند، بدگمان، تندخو، ظاهربین،زودخشم، دست پاچه، حسود، پرخاشگر، دمدمی، انتقام جو، جاهطلب، پولدوست و شکاک است.

عامل  سوم؛ برون گرایی است با این ویژگیها چون شاد، خوشرو، آسوده، خوشبخت، خوش بین، جذاب، سرزنده، شوخ طبعی، پرتحرک، پرانرژی، دوست داشتنی، امیدوار، هیجان طلب، ماجراجو، زیباپسند و اجتماعی.

عامل چهارم؛ سازگاری با نرم خوبی است که شامل ویژگی هایی چون دل رحم، احساساتی، دل نازک، انساندوست، خیرخواه، باعاطفه، باوجدان، بخشنده، ساده، خوشباور، کمرو، سازگار، بی ریا، خطابخش، آسانگیر، امین و مؤدب است.

عامل پنجم: وظیفه شناسی یا دین داری است و با ویژگی های دین داری، صرفه جویی، قناعت، خداترس، منظم، غیر تنبل (اهل کار)، جدی، قاطع، خوش قول و رازدار.

جهت برآورد پایایی مقیاس از روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده شد. با استفاده از این روش، ضرایب آلفای کرونباخ برای نمونه پسران ۷۳ – الى ۰ . ۸۸ و برای نمونه دختران در فاصله ۰۶۴ الی ۸۶. . قرار دارند که در حد مطلوب می باشند. (فراهانی، ۱۳۸۸). پرسشنامه شامل ۵۰ سؤال است که هر ده سؤال یک عامل را میسنجد. پرسشنامه به صورت لیکرت از کاملا مخالف (۱) تا کاملا موافق (۵) درجه بندی می شود. حداکثر نمره در این پرسشنامه برای هر صفت ۵۰ و حداقل ۱۰ است

در این پژوهش در هر عامل ۵ صفت که بیشترین بار عاملی را داشتند انتخاب شدند و بقیه صفات حذف گردیدند. پرسشنامه مورداستفاده شامل ۲۵ سؤال است که هر ۵ صفت یک عامل را میسنجيد. سؤالات ۱، ۶ ۱۶۰۲۱، ۱۱ صفت گشودگی، سؤالات ۲، ۷، ۱۲، ۱۷، ۲۲ صفت روان رنجور خویی، سؤالات ۳، ۸، ۱۳، ۱۸، ۲۳ صفت برون گرایی، سؤالات ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵ صفت توافق و سؤالات ۹۰۴، ۱۴، ۱۹، ۲۴ صفت وجدان را می سنجند. باقی سؤالات از پرسشنامه حذف شده اند. (حسینی، ۱۳۸۹)