روش های غلبه بر احساس ناکامی در مدرسه

برای معلمان و مربیان مدارس

ناکامی زمانی  در فرد ایجاد می شود که؛ موانعی همچون؛ نقص جسمانی، اجتماعی، روانی و… در فرد وجود داشته باشد که از رسیدن او به هدف های مورد علاقه اش جلوگیری کند. ناکامی در اشکال و صورت های متغاوتی می تواند بروز یابد. به عنوان مثال؛ ناکامی ملایم؛ تنها به تلاش های زیادی فرد برای دست یابی به هدفش بروز می کند. که تا این حد می تواند بسیار ارزشمند باشد. در صورتی که ناکامی شدید، منجر به تغییر انگیزه ها می شود. کودکانی که برای مهربان بودن و برخورد مناسب با دیگران داشتن ، هرگز مورد تحسین و پاداش واقع نشده اند، امکان دارد که

این کودکان ، نامهربان شوند. از کوره در رفتن، احساس گناه کردن، دوری جستن از تماس های اجتماعی، احساس حقارت کردن، و همچنین شکست خوردن در فعالیت هایی همچون حل مسئله، از جمله واکنش های امکان پذیر دیگر نیز می باشد.

برای غلبه بر ناکامی، دو راه وجود دارد:

• تلاش های مداوم و پی در پی در جهت جلوگیری از موقعیت ها و شرایط محیطی که ایجاد کننده ی ناکامی هستند. 2) به نوجوانان کمک کنند که یادبگیرند چگونه ناکامی خود را تحمل کنند. بدون شک هرکدام از این دو روش، دارای محاسن و معایبی می باشند.

تلاش  های مداوم و پی در پی در جهت جلوگیری از موقعیت ها و شرایط محیطی که ایجاد کننده ی ناکامی هستند، امکان دارد که سبب ایجاد بهبود در روحیه ی کلاس ها، انضباط، ایجاد انگیزه در فرد برای پیشرفت در مدرسه کمک می کند. اما به کودکان هیچ گونه کمکی در یادگیری چگونگی تحمل کردن شرایطی که در زندگی سبب ایجاد ناکامی میشود، نمی کند.

روان شناسان بر این موضوع معتقد می باشند که می توان به خوبی، تحمل ناکامی را آموخت و یاد گرفت. تلاش در آموختن این که ناکامی را چگونه تحمل کنند ، می تواند به نوجوانان در سازنده بودن در بسیاری از شرایط ناراحت کننده و ایجاد کننده ی ناکامی در زندگی اش کمک کند.

همه ی افراد ناچارا در زندگی خود با اینگونه موقعیت هایی رو به رو می شوند، و یاد گرفتن اینکه فرد در مواجهه با این شرایط واکنش مناسب از خود بروز دهد، بسیار مفید و سودمند خواهد بود.

آرام پذیرفتن ناکامی می تواند  منجربه بی تفاوتی در فرد بشود. و همچنین باعث شود که شخص خیلی کمتر از حد نرمال در زندگی خود به جستجو بپردازد.

_ روش های برخورد با نوجوانانی که در شرایط و موقعیت های ناکامی زا هستند کدام موارد می باشد؟

بخشی از راه حل های تحمل ناکامی و روش های مقابله با موقعیت های ایجاد کننده ی ناکامی را با بیان مثال هایی در زیر شرح می دهیم:

• معلم می تواند واکنش های عاطفی و احساساتی مناسب را از طریق مثال و رفتار تأیید کننده، راهنمایی به نوجوانان آموزش بدهد و او را در برخورد با ناکامی ها آرام کند. به عنوان مثال: با دانش آموزی که در حل یک مسئله ی بسیار دشوار ریاضی، چندین بار با مشکل مواجهه شده است، و به همین علت شدیدا از لحاظ عاطفی ناراحت است، معلم ابتدا باید احساس همدردی کند، و در تلاش های تأیید کننده ی خود ، دقت لازم را داشته باشد که احساس های ناسازگارانه ی او را تقویت نکند ( یعنی نباید مستقیما موافقت کند که دانش آموز حق این را داشته باشد که عواط شدید خود را ابراز کند ).

گاهی اوقات تنها ، دست خود را روی شانه ی کودک . یا انگشت خود را روی لب های او بگذارید و او را به آرامش دعوت کنید کافی می باشد.

• معلم می تواند همان کودک را با دادن فرصت کوتاهی برای آرام شدنش ، تشویق کند، و همچنین آرامش و شکیبایی و خود داری او را مورد تقویت قرار دهد و تشویق .
• معلم می تواند مقداری از کار را که کودک توانسته با موفقیت انجام بدهد، به عنوان آغاز خوبی از کاری که احتمالا قسمت اعظم آن باقی مانده است، اشاره کند.
• معلم می تواند به منظور حل مسئله، تغییراتی که امکان پذیر هستند را ، پیشنهاد بکند. زیرا چه بسا خشم و ناکامی کودک، تلاش های او را در حل کردن مسئله با شکست مواجهه کرده است.
• معلم می تواند عامل ایجاد کننده و همچنین تقویت کننده ی انگیزه های دانش آموز باشد و دانش آموز زا به گونه ای درباره ی حل نهایی مسئله تشویق کند.
• معلم می تواند در از بین بردن تهید و یا ترسی که باعث شکست رد دانش آموز برای حل کردن مسئله شده است، تلاش کند. این تهدید ها تنها شامل تهدید مالی همچون کم شدن نمره، نیست بلکه سبب بی احترامی و همچنین تحقیر کردن فرد نیز می شود.
• معلم می تواند با روش های مختلف، از جمله بی توجهی و گاهی با تنبیه کردن، نسبت به رفتار ناسازگارانه ی دانش آموز واکنش نشان بدهد.