برای درمان مشکلات دلبستگی در کودکان چه باید کرد؟

تراپلی(theraplay) یک روش درمانی رابطه محور بوده که فعالانه، جسمی، شاد و همراه با بازی است. مبنای تئوری این روش، نظریه دلبستگی است و هدف این درمان بنا کردن و یا بهبود رابطه سالم بین والدین و فرزندان است. این روش درمان باعث میشود والدین نسبت به نیازهای فرزندشان بیشتر توجه کنند و منعطف تر باشند. این روش درمانی از کودکی (حتی زیر سه سال تا نوجوانی قابل استفاده بوده و کارآمد است. این روش به نوعی، بازی درمانی ساختارمند است که هدف آن دستیابی به دلبستگی ایمن و سالم، اعتماد به نفس و اعتماد به دیگران است. کودکانی که برای این درمان ارجاع داده میشوند طیف وسیعی از مشکلات را دارند که شامل: رفتارهای افسردگی، رفتارهای پرخاشگرانه، فوبيا، مشکلات اجتماع پذیری و دوست یابی و مشکلات خلق وخو است. علاوه بر این به کودکانی که به دلیل اختلالات یادگیری، وقفه های رشدی و اختلالات رشد دچار مشکل هستند نیز کمک می کند. همچنین چون تمرکز تراپلی روی دلبستگی و ارتباط والدفرزندی است، سالیان سال است که این درمان روی فرزندخوانده ها بسیار موفقیت آمیز عمل کرده است. جلسات تراپلی بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می کشد. این جلسات می توانند فردی و یا گروهی باشند. روش هایی که در درمان به کار گرفته می شوند به پیشینه کودک بستگی زیادی دارد

با این شیوه، الگوهای روابط خانوادگی تغییر می کنند و درمانگران و حتی اولیای مدارس از کم شدن نشانه ها و کاهش مشکلات رفتاری کودک گزارش می دهند. این درمان روی کودکان مبتلا به تأخیر رشدی، اختلالات فراگیر رشد و اتیسم نیز کاربرد دارد، البته که طول درمان بیشتری نسبت به دیگر اختلالات نیز دارد. در درمان تراپلی باید به چهار زیرشاخه اصلی توجه کرد و طرح درمان و میزان فعالیت هایی که باید با کودک انجام شود را طبق آنها برنامه ریزی کرد. این چهار شاخه عبارت اند از:

ساختار: درمانگر، فعالیت ها را انتخاب و برنامه ریزی می کند و در عین حال نسبت به نیازهای کودک هشیار می ماند. این فعالیت ها به کودک کمک می کند تا بیشتر بتواند خود و رفتارهایش را کنترل و برنامه ریزی کند.

چالش: به کودک کمک می کند خودش را به چالش کشیده و موفقیت را مشاهده و درک کند. این فعالیتها همکارانه هستند و رقابت مدار نمی باشند.

تعامل و درگیری دوطرفه: این فعالیتها محرک های خوشایندی را برای کودک فراهم می کنند و دیدگاه جدیدی به زندگی او می دهند. کودک یاد می گیرد هر اتفاق ناگهانیای لزوما بد نیست و می تواند تجربه شاد و لذت بخشی باشد. تعامل برای همه بچه ها ضروری است اما در برخی اختلالات، مثل کودکان گوشه گیر که از اضطراب دوری می کنند یا آنهایی که ساختار خشکی در ذهنشان دارند بسیار کمک کننده تر است

کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است این مراحل را آزاردهنده بدانند که در این صورت باید آهسته آهسته به کودک نزدیک شد.

 تربیت و نوازش فیزیکی: فعالیت های نزدیکی فیزیکی باعث میشود کودک احساس امنیت کند، به این نتیجه برسد که دنیا امن است و می توان موقعیت ها را پیش بینی کرد. عموما بچه های پرخاشگر یا بیش فعال از این فعالیت ها لذت می برند.

 درمان تراپلی شامل استفادهی به اندازه و متناسب از هریک از این ۴ زیرشاخه، در یک جلسه درمانی نیم ساعته، میشود. این فعالیتها باید به گونه ای طرح ریزی شوند که بعدی که کودک و والدین در آن ضعیف ترند، تقویت شود. برای ش ناخت جنبه های مختلف رابطه والدفرزندی، باید از متد تعاملی مارسچاک(Marschak) استفاده کرد و پس از آن درمان راطرح ریزی کرد. به طور کل تراپلی برای حل طیف وسیعی از مشکلات و روی گروههای سنی متعددی انجام می گیرد و اثربخشی آن مورد تأیید سازمانهای روان شناختی بزرگ دنیا می باشد.