آشنایی با اوتیسم

یک قرن پیش اختلالاتی که امروزه در طیف اوتیستیک قرار دارند، ازنظر دیگران نوعی  مشکل انضباطی یا رفتار ضداجتماعی قلمداد می‌شدند، چراکه به نظر می‌رسید افراد مبتلابه اوتیسم، باوجود برخورداری از توانایی‌های هوشی، بر تداوم  رفتارهای نامناسب خویش اصرار می‌ورزند. در آن زمان اطلاعات فعلی در مورد انواع و اجزای مختلف هوش وجود نداشت. امروزه می‌دانیم که هوش از مجموعه‌ای از توانایی‌های متنوع در تعامل با یکدیگر و محیط تشکیل‌شده است که به درجات متفاوت و در ترکیب‌های خاص در افراد مختلف جلوه‌گر می‌شود. در جهان کم نیستند  افرادی که تجزیه‌وتحلیل هندسی را ساده‌تر از صحبت کردن می‌دانند.

اوتیسم (در خود ماندگی)

درخودماندگی اختلال رشدی شدیدی است که  با ناهنجاری درکارکرد اجتماعی زبان، ارتباط، رفتارها و علایق غیر عادی مشخص میشود. این اختلال بر تمامی جنبه های تعامل فرد با دنیای اطراف تاثیر میگذارد، بخش های بسیاری از مغز را در بر میگیرد. علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است و بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر میگذارد و شروع آن قبل از 3سالگی است.

• ویژگی های اختلال اوتیسم:

›   آسیب گسترده در روابط متقابل اجتماعی و مهارتهای ارتباطی و الگوهای قالبی در رفتار، علایق و فعالیتها

›  در برابر احساسات سایرین فاقد حساسیت هستند.

›  در برابر پردازش و ابراز هیجان ها مشکل دارند. این افراد نابهنجاری های شدیدی از لحاظ برقراری ارتباط و استفاده از زبان دارند که در اوایل زندگی ظاهر میشود. و در حول زمان تداوم میابد.

›  در توجه به علایم، نشانه ها و اشاره ضعف دارند.

›  در ایجاد پیام و توجه به آن مشکل دارند.

›  مقدمه درک توجه است. زمانی میتوانیم زبان را درک کنیم که توجه انتخابی را داشته باشیم مغز افراد اوتیسم در توجه مشترک است. از اشارات نمیتوانند استفاده کنند و در عین حال قادر به درک اشارات از جانب دیگران هم نیستند.

›  رشد زبان بدنی و درکی آنها یا ایجاد نمیشود و یا با تاخیر اتفاق می افتد.

›  اگر زبان در آنها شکل بگیرد به صورت طوطی وار میباشد.

›  در ایجاد جمله سازی دچار مشکل میشوند زیرا در درک معنای کلمات و ساختار جملات مشکل دارند.

›  افراد عادی نیازی به آموزش گرامر و دستور زبان مکالمه ایی ندارند در حالیکه افراد اوتیسم در این امر نیز توانمند نیستند و قادر به تشخیص فاعل و مفعول و جمله سازی نیستند. قادر به انعکاس واقعیت به شکل عینی نیستند.

›  در استفاده کلمات ربطی ضعف شدیدی دارند.

›  جمله سازی آنها مانند رباط میباشد دقیقا مانند فردی که از زبان دوم استفاده میکند چون ضمایر احتیاج به شناخت بالایی دارد افراد غالبا این امر را در سنین بالا بطور خودآگاه می آموزند این حالت در افراد اوتیستیک دچار ضعف میشود اصولا قادر به تبدیل ضمایر نیستند و از ضمیر من کمتر استفاده میکنند.

›  افراد اوتیسم در درک کلمات انتزاعی نسبت به افراد عادی نیز در حد پایینی هستند.

›  در کاربرد اجتماعی کلمات نیز ضعف احساس دارند.

›  لحن کلمات بسیار ضعیف است و در کلمات لحن کلام نیز دچار مشکل میشوند.

• باورهای غلط درباره اوتیسم:

›  افراد مبتلا به اوتیسم هرگز ارتباط چشمی برقرار نمیکنند.

›  افراد اوتیستیک نبوغ دارند.

›  افراد مبتلا به اوتیسم صحبت نمیکنند.

›  قادر به نشان دادن محبت خود نیستند.

• بلوغ در افراد مبتلا به اوتیسم

بلوغ مرحله ای از رشد انسان است که باعث گذر از کودکی و رسیدن به بزرگسالی می شود، فردی که دوران بلوغ را پشت سر گذاشته باشد بالغ نامیده می شود و از نظرجنسی، توانایی تولید مثل دارد. بلوغ بیشتر اشاره به تغییرات جسمانی در بدن مرد و زن دارد. این دگرگونی با نام بلوغ جسمانی شناخته می شود، علاوه بر آن بلوغ روانی نیز اشاره به رشد روانی و شخصیتی فرد دارد. بلوغ جسمانی معمولاً در دوران نوجوانی اتفاق می افتد. بلوغ روانی دیرتر و پس از بلوغ جسمانی روی می دهد. بلوغ اجتماعی مرحله تکامل بلوغ انسان است که موجب تعیین شخصیت اجتماعی فرد می شود.

برای خانواده های مبتلا به اوتیسم شروع سن بلوغ و ظهور تمایلات جنسی در فرزندشان می تواند چالش بر انگیز باشد. دانستن این که چه چیز را و چگونه باید آموزش داد و باید چه انتظاری داشته باشند می تواند دلهره آور باشد. اگر افراد نوجوان اوتیسم اطلاعات غلطی به دست آورند این می تواند اثرات درازمدت و مخربی بر توانایی آن ها هنگام رویارویی با بلوغ و روابط جنسی داشته باشد. افراد اوتیسم نسبت به هم سالان خود از آگاهی جنسی بسیار عقب هستند و توانایی کمی برای ایستادگی در برابر سوء استفاده جنسی دارند.

• برای خانواده، معلمان و ارائه دهندگان خدمات مهم است که بدانند:

›  افراد مبتلا به اوتیسم رشد جسمی و جنسی شان همانند افراد دیگر است.

›  افراد مبتلا به اوتیسم تمایل به ابراز امیال جنسی خود دارند.

›  افراد مبتلا به اوتیسم می توانند تمایلات جنسی شان را به عنوان یک فرد و یا به عنوان بخشی از یک رابطه بیان کنند.

›  با توجه به این موارد افراد جوان اوتیسم نیاز به درک مسائل جنسی در چارچوب قانون دارند.

• بلوغ

سازگاری یا تغییر برای افراد مبتلا به اوتیسم بسیار دشوار است. اگر نوجوان نداند چه اتفاقی برای بدنش می افتد، تغییرات بلوغ می تواند برای او وحشتناک باشد. بسیار مهم است که مسائل بلوغ را با روشی واضح و درست به نوجوان اوتیسم آموزش دهیم. می توانیم این اطلاعات و نام های اعضاء بدن و عمل کردشان را از طریق نمودار آناتومیک بدن به آن ها آموزش دهیم. برای او این نکته اهمیت دارد که بداند برای بدنش چه اتفاقی می افتد و چگونه باید با آن برخورد کند.

سن بلوغ برای این افراد بدون در نظر گرفتن هوش بهر و توانایی فکری شان معمولاً بین سن 11-17 سال برای پسران و 8 سال برای دختران است.

نشانه های بلوغ در پسرها

›  تغییرات در خلق و خو

›  رشد موهای زائد

›  افزایش نعوظ

›  افزایش عرق و بوی بدن

›  افزایش پرخاشگری

›  جوش زدن صورت

نشانه های بلوغ در دختران

›  شروع عادات ماهیانه

›  تغییرات خلقی

›  افزایش عرق و بوی بدن

›  رشد سینه ها

›  رشد موهای زائد

›  جوش زدن صورت

›  نگرانی در مورد تغییر شکل بدن

›  تغییر شکل بدن

• چه چیزهایی به نوجوان مبتلا به اوتیسم باید آموزش داده شود؟

›  هنگام صحبت در مورد بلوغ و روابط جنسی برای آموزش به افراد اوتیسم، در نظر گرفتن سطح درک آنان بسیار اهمیت دارد

›  ارائه اطلاعات درست با استفاده از نام صحیح آن ها و تصاویرشان در هرجای ممکن

›  صحبت با نوجوان در مورد تغییرات مربوط به بلوغ

›  صحبت در مورد وجود تغییرات متفاوت مربوط به دختران و پسران، بچه های اوتیسم ممکن است متوجه این تغییرات متفاوت برای دختران و پسران نشوند.

›  اگر فرزندم درک محدود و مهارت های کلامی ضعیفی داشته باشد آموزش او در مورد نکته های کلیدی مانند: حریم خصوصی، لمس مناسب، نه گفتن و بهداشت ضروری است.

›  استفاده از داستان های اجتماعی برای آموزش تغییرات بدنی می تواند موثر باشد.

›  آگاهی از آن چه نوجوان در حال حاضر می داند و شرح مناسب نیازهایش

›  در نظر گرفتن محیطی آرام و بدون اضطراب

›  استفاده از وسایل کمک آموزشی. در صورت لزوم استفاده از کتاب و نمودار با بیان واضح و روشن

›  گاهی ممکن است فرد قادر به درک آن چه به او می گویید نباشد پس در رابطه با درک درست او از گفته های تان مطمئن شوید.

›  به نوجوان یادآوری کنید برای هر سوالی پیرامون مسائل جنسی بلوغ نزد شما بیاید.

موضوعات موردآموزش:

›  مسائل عمومی و خصوصی

›  آشنایی بااعضای بدن

›   آگاهی ازچگونگی به وجودآمدن نوزاد

›  رعایت بهداشت

›  چگونگی تمیز نگهداشتن خود

›   مدیریت قاعدگی برای دختران

›  حفاظت ازخود

›  تاکید بر مهارت نه گفتن

›   اگاهی جنسی

›   استمنا

›  عزت نفس

›   بیان مناسب احساسات

›  تنهایی (اختفا) این مهم است که افراد مبتلا به اوتیسم در مورد حریم شخصی چیزهایی یاد بگیرند تا آن ها را با اطمینان برای رفتار مناسب تشویق کنیم و از رفتارهای ناخواسته شان مانند استمنا در عموم و برهنگی جلوگیری کنیم.

›  مطمئن شوید فرزندتان از نیازهای حریم خصوصی دیگران در خانواده و جامعه آگاه است.

›  اعضای خانواده باید به حریم خصوصی یک دیگر احترام گذاشته و تشویق شوند تا قبل از ورود به فضاهای خصوصی در بزنند.

›  برای کمک به فرد اوتیسم به خاطر داشته باشید که می توانید از یک سری علائم بصری یا متوالی بر روی درها مثل (توقف) یا هر شکل مناسب دیگری استفاده کنید.

• آموزش عمومی- خصوصی

توضیح در مورد مسائل عمومی و خصوصی شامل موضوعات زیر می شود:

›  مکان های عمومی و خصوصی، آشنایی با اعضای بدن و رفتارهایی که شما در این زمینه انجام می دهید.

›  فضای خصوصی مانند اتاق خواب که با پرده یا در بسته است.

›  فضای عمومی جایی است که افراد دیگر می توانند شما را ببینند. این فضا می تواند سالن،اتاق،آشپزخانه،کلاس درس،ایستگاه اتوبوس. . باشد.

›  در فضای خصوصی شما می توانید کارهایی انجام دهید که دیگران نبینند. از قبیل لمس کردن بدن،درآوردن لباس. . .

›  در فضای عمومی شما می توانید غذا بخورید، بازی کنید، بنشینید، صحبت کنید. . .

›  اعضای عمومی بدن: عضوهایی هستند که دیگران می توانند آن ها را ببینند. مثل صورت،بازوها،موها و. . .

›  اعضای خصوصی بدن: عضوهایی هستند که به وسیله لباس پوشیده می شوند.

›  شما باید به حریم خصوصی دیگران احترام بگذارید و به آن ها نزدیک نشوید.

›  به افراد اوتیسم باید آموزش دهیم که به هیچ کس اجازه ندهند که بدون اجازه به آن ها نزدیک شوند.

• قابلیت گفتن نه

آموزش دادن مهارت قاطعیت و چگونگی گفتن نه به نوجوان اوتیسم امری ضروری است. این افراد باید بدانند چه موقع نه بگویند، از افرادی که با آن ها رفتار نامناسبی دارند دور شوند و از دیگران کمک بخواهند.

• اعتماد به نفس

ضروری است که نوجوانان اوتیستیک از اعتماد به نفس بالایی بر خوردار باشند و تصویر مثبتی از خود داشته باشند. بچه های اوتیستیکی که از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند به راستی تنها،گوشه گیر و افسرده می شوند و مورد سوء استفاده قرار می گیرند.

شما می توانید به وسیله راه های زیر اعتماد به نفس افراد دارای اوتیسم را بالا ببرید:

›  تشویق کردن آن ها به بهداشت،آراستگی،پوشیدن لباس مناسب

›  تشویق آن ها به استفاده از رژیم غذایی سالم،ورزش و استراحت کافی

›  تشویق افراد نوجوان به داشتن علاقه به مشغولیت و انجام ورزش هایی که خوب هستند و می توانند احساس غرور در آن ها را ایجاد کنند.

›  فراهم کردن فرصتی برای رشد و ماهر شدن شان در مهارت های جدید

›  به اندازه کافی از آن ها تعریف و تمجید کنید

›  حمایت کردن از او برای تبدیل شدن به بزرگسالی توانا و تشویق او برای استقلال تا حد ممکن

›  تشویق کردن آن ها برای برقراری تعامل اجتماعی با دیگران

›  به خاطر آوردن کارهای شان به وسیله نگه داری گواهی نامه های افتخاری و عکس هایی که نقطه عطف آن ها را برایشان یادآوری می کند.

• ابراز احساسات به طور مناسب

بلوغ و تمایلات جنسی می تواند گیج کننده باشد وافزایش احساساتی را در بردارد که نوجوانان را با مشکل روبه رو می کند و این سر درگمی برای نوجوانان اوتیسم می تواند شدیدتر باشد.

برای افراد اوتیسم مهم است که بتوانند احساسات شان را به طور مناسب بیان کنند. احتمالا برای این کار در ابتدا آن ها حمایت هایی را نیز خواهند داشت.

›  شناخت آن چه احساس می کنند.

›  بیان آن چه احساس می کنند.

›  چه کاری باید در مورد آن انجام دهند.

راهنمایی های دیداری زیادی وجود دارد که می تواند در شناخت و بیان احساسات به آن ها کمک کند. هم چنین این افراد باید بدانند چگونه احساسات جنسی خود را بطور مناسب نسبت به شخص دیگری ابراز کنند. مثلا اگر کسی را دوست دارند چگونه به او ابراز علاقه کنند. این کار می تواند به اجتناب از رفتارهای نامناسب او کمک کند.

• خشم و سردرگمی

›  در طول بلوغ افراد جوان ممکن است پر خاشگری و سر خوردگی زیادی از خود نشان دهند و بیشتر منطقی شوند.

›  سعی کنید ابتدا با دلیل و منطق این افراد را آرام کنید و در مورد آن چه تجربه می کنند با آن ها صحبت کنید.

›  با این افراد بحث و جدل نکنید چون این کار وضعیت آن ها را بدتر خواهد کرد.

›  اگر این افراد در حال پرخاشگری و خشونت شدید هستند، ضروریست برای اطمینان از امنیت خود و دیگران او را به یک مکان امن انتقال دهید تا آرام شود.

• حوزه های درمانی: هرچه سریعتر مداخلات درمانی در این افراد آغاز شود تاثیر بهتری خواهد داشت.

اختلالات همراه باید شناسایی شده و در این خصوص نیز باید آموزشهای لازم به والدین داده شود در صورتیکه این اختلال با سایر اختلالات همراه باشد و یا شدت این اختلال بالا باشد توقعددرمانی باید کمتر باشد.

• مهارتهای ارتباطی (حرکات، آواسازی، زبان بدن، رفتارها)

›  جلب توجه سایرین و ابراز نیازها و علایق و اعتراض ها میباشد.

›  اصولا افراد صدای انسان را از صدای غیر انسان تشخیص میدهند در حالیکه افراد اوتیستیک این توانایی را ندارند زمانیکه صدای انسان شنیده میشود بخشی از مغز فعال میشود در افراد اوتیسم این بخش فعالیت ندارد.

›  در صورتیکه درک اتفاق نیفتاد زبان و ایجاد ارتباط شکل نمیگیرد.

›  واکنش انسانها به حرکات(ارادی-غیرارادی-حرکت انسان و غیر انسان) واکنش های متفاوتی است. افراد اوتیستیک در این او نیز مشکل دارند. افراد عادی چهره انسان را از غیر انسان تفکیک داده و واکنش متفاوت به چهره انسان میدهند که افراد اوتیسم در این حوزه نیز ضعف دارند.

• کار روی رفتار و حواس

›  افراد عادی نسبت به لمس شدن و آغوش کشیده شدن احساسی آرامش دارند در حالیکه افراد اوتیسم هیچ واکنشی نشان نمیدهد.

›  افراد اوتیسم در نوبت گیری کلامی دچار مشکل هستند یا حرفی نمیزنند یا اگر شروع به صحبت کند کسی قادر به قطع کلام او نیست در بازیهایی که نیازمند نوبت گیری و رعایت نوبت است ضعف دارند. این افراد در درک قانون بازی دچار مشکل میشوند.

›  افراد اوتیستیک در افتراق اعمال عمدی و سهوی نیز مشکل دارند و این موضوع میتواند یک واکنش شدیدی را در پی داشته باشند.

• آموزش

›  اشاره کردن را باید در این افراد تقویت کرد آنها اصولا والدین را میبرند سمت چیزی که میخواهند که باید به آموزش داد از اشارات خود از راه دور استفاده کنند برای مطالبه مورد درخواست خودشی مورد مطالبه را دور از دسترساو قرار داده و از او میخواهیم به آن شی اشاره کند و این آموزش را به تدریج انجام میدهیم گاهی خودمان این کار را انجام میدهیم بعد هر دو با هم.

›  تقویت در این افرادبه سختی صورت میگیرد.

›  این موضوع نباید موجب حذف پاداش شود.

›  در این آموزش از مادر هم استفاده میکنیم.

›  بلافاصله پس از کوچکترین موفقیت او را باید مورد پاداش قرار گیرد.

›  اگر قادر به تقلید رفتار ما نشد باید با کمک خود دست او را گرفته و به شی اشاره کنیم تا بتواند این رفتار را تقلید کند. به دنبال اشاره کردن باید درخواست باشد.

›  پاداش این افراد باید تمایل درک او باشد(یک خوراکی) استفاده از جدول ستاره در این افراد به دلیل انتزاعی بودن آن توصیه نمیشود.

• تماس چشمی

افراد اوتیسم را باید در شرایطی قرار داد که به طور مستقیم به چشمان مادر یا درمانگر نگاه کند و در حین صحبت به چشمهای فرد مقابل نگاه کنند. این مهارت باید مدام صورت گیرد و از او بخواهد حین گفتگو مانند درمانگر نگاه به چهره را حفظ کند در این مرحله هم باید با کوچکترین رفتار نزدیک پاداش صورت میگیرد.

›  پاسخ به شنیدن نام خود

›  این افراد را وقتی صدا میزنیم واکنش نشان نمیدهند نام فرزندتان باید مدام تکرار شود و حتی گاهی با تن کمی بالا در صورتیکه واکنش نداشت بهتر است تماس بدنی پیدا کنیم ولی این تماس  و لمس او باید یکبار باشد تا به آن لمسی شرطی نشود.

›  اسامی دیگران

›  شناسایی شی

›  نام اعضای خانواده او باید مدام استفاده شود فردیکه صاحب نام است باید در آنجا حضور داشته باشد و به آن تشخیص اشارع شود. و این اشاره و صدا زدن نام توام با هم صورت گیرد. اسامی باید عینی بوده و در معرفی دید فرزندتان باشد اسامی که در زندگی او کاربرد بیشتری دارند.

• دستورات یک مرحله ای

کار روی دستورات ساده مثل (برو-بیا-بده-بشین) که کاربردی هم هستند در صورتیکه دستور صادر شده انجام نشد باید نادیده گرفته شود و در صورتیکه کمترین واکنش مناسب را داشت باید مورد تشویق قرار بگیرد.

• دستورهای دو مرحله ایی

لباس را بردار و بپوش این دستورات نیز باید کاربردی و متناسب با محیط زندگی او باشد طوریکه در آن محیط بتواند انجام بدهد و به تدریج به زندگی روزمره او تعمیم دهیم.

• استفاده از بازی برای آموزش زبان

از بازیهای ساده استفاده میکنیم و در حین بازی اسامی-اشاره و دستورات را کار میکنیم.

مکالمه های تمرینی (این مرحله بیشتر توسط گفتاردرمانگر کار میشود) ادای صداها مثل (ا ا ا)

›  تقلید کلام

کلمه ای را ادا کرده از او میخواهیم تکرار کند.

›  درخواست کردن

 از تقلید کلام جهت مطالبه موارد خود استفاده کند که مستلزم آن است اشارات را آموخته باشد.

›  بیان نام افراد و اشیا

تکرار افراد خانواده و اشیایی که مورد استفاده قرار میدهد. اعضای خانواده را با نام آنها صدا بزند.

›  عبارتهای اجتماعی

سلام،خداحافظی کردن را به فرزندتان آموزش میدهیم چون این آموزش انتزاعی است باید از زبان بدن، برخی کلیپ ها استفاده کرد.

›  زبان خود به خودی

خودش شروع به گفتار کند. چیزی را میبیند نام ببرد. خود جوش کردن گفتار با استفاده از فیلم-تصویر باید صورت گیرد. از موقعیت های ساده شروع میکنیم (سوال در خصوص صحبتهای دوستش بپرسید)

استفاده از کلمات پرسش کوتاه(کجا-کی-کیه)

›  الگوهای ساده

بیان درخواستهای خود با گفته های ساده

›  خزانه کلامی

غنی کردن محیط، جهت تقویت کلام فرزندتان. استفاده از داستان- تلویزیون- تصویر جهت این موضوع

›  پژواک گویی

در این افراد باید کم شود که اگر سوالی از تو پرسیده شود به جای تکرار سوال، درخواست خود را بگوید و یا کلمه دیگری عنوان کند.

›  مکالمات دوطرفه

جملات را با دیگران داد و ستد کند. بتواند حرفی را بزند و منتظر پاسخ باشد (استفاده از نرم افزار).

›  گسترش دادن

 از انرم افزار جهت افزایش دانش استفاده شود تکرار واژه شنیده شده

›  ضمایر

بداند که به جای نام خود از ضمیر من استفاده کند و ضمیر تو را درک کند.

›  زبان اشاره

استفاده از تابلوها، تابلوهای سه بعدی، عکس، استفاده از وسایل کمک آموزشی

• نکات کلیدی برای اینکه بهتر بتوانیم با افراد اوتیسم ارتباط برقرار کنیم

›  درسطح فرزندتان باستید.

›  توجه او را جلب کنید.

›  تماس چشمی حفظ شود.

›  او را برای صحبت آماده کنیم (با تصویر زبان بدن).

›  استفاده از حرکات بدنی جهت ملموس کردن ارتباط

›  استفاده از حمایت کننده های بینایی (فرد اوتیستیک حافظه دیداری خوبی دارند که از این مورد میتوانیم جهت کمک به آنها استفاده کنیم).

›  با سرعت کم و واضح صحبت کنیم.

›  صحبت خود را محدود کنیم (دقیقا گویا زبان دیگری قرار است آموزش دهیم).

›  انتظار نداشته باشیم در همان  زمان فرد اوتیسم پاسخ ما را بدهد باید به او زمان بدهیم.

›  راهنمایی کردن و سرنخ دادن به فرزندتان.

›  تا وقتی به پاسخ دلخواه نرسیده ایم به ارتباط خود ادامه دهیم.

›  استفاده از حرکت و زبان بدن جهت آموزش هیجانات. این هیجانات باید ساده بوده و تصاویر باید کاملا گویا باشند.

›  در انجام حرکات اغراق نکنید.

›  درک حرکت های آرام و واضح برای او ساده تر است.

• انواع بازیها

›  افراد دارای اوتیسم اصولا بازیهای موازی که نیازی به فرد دیگری ندارد انتخاب میکند.

›  بازیهای مشارکتی باید در این افراد افزایش یابد و بازیهای گروهی نیز باید افزایش یابد.

›  مهارتهای لازم جهت بازی کردن هستند که در هر کدام از این مراحل که فرد اوتیسم ضعف دارد باید روی آن کار شود.

›  نهایتا او باید قادر به بازیهای انفرادی و گروهی باشد.

›  موسیقی آرام به این افراد آرامش میدهد.

›  باید به این او آموزش دهیم که با توجه به سرنخهای موجود در کلمات معنای آن را درک کنند.

›  آموزش هیجان در این کدکان باید از هیجانات اصلی شروع شود که بهتر است دیداری بوده و در این افراد از ویدئو استفاده شود و بعد برچسب زدن به هیجانات.

›  شناسایی و نامگذاری هیجانات باید صورت گیرد.

›  درک هیجان در دیگران و سپس درک هیجان در خود و ابراز آن به وسیله زبان بدن چون قادر نیست بیان کند چه هیجانی دارد میترسد و از موقعیتهای موجود فرار میکند.

به طور خلاصه:

›  نوجوانان مبتلا به اوتیسم نیاز به اطلاعات واقعی در مورد بدنشان، بلوغ، بهداشت و مسائل جنسی دارند.

›  افراد مبتلا به اوتیسم مسائل جنسی و تمایلات جنسی خود را بیان خواهند کرد.

›  افراد مبتلا به اوتیسم نیاز به حمایت، ایجاد اعتماد به نفس و بیان احساسات خود به طور مناسب در دوران بلوغ تا بزرگسالی دارند.

›  افراد مبتلا به اوتیسم باید بدانند برای حفظ امنیت خود چگونه (نه) بگویند.